Η Νταϊάν Φάινσταϊν, το γηραιότερο μέλος της Γερουσίας των ΗΠΑ και ιστορική προσωπικότητα του Δημοκρατικού Κόμματος και της πολιτικής ζωής της χώρας, πέθανε την Πέμπτη σε ηλικία 90 ετών.
«Η γερουσιαστής των ΗΠΑ Φάινσταϊν δυστυχώς πέθανε χθες το βράδυ στο σπίτι της στην Ουάσινγκτον», ανακοίνωσαν χθες Παρασκευή οι συνεργάτες της.
Η Φάινσταϊν, που διετέλεσε η πρώτη γυναίκα δήμαρχος του Σαν Φρανσίσκο προτού εκλεγεί γερουσιαστής της Καλιφόρνια, μια θέση που διατήρησε επί 30 χρόνια, έγραψε ιστορία ως μια μαχητική πολιτικός και ένας σημαντικός πυλώνας της Γερουσίας.
Ωστόσο τους τελευταίους μήνες δεχόταν επικρίσεις από την αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, αφού δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε την επιδείνωση των νοητικών της ικανοτήτων.
Η γερουσιαστής ψήφισε για τελευταία φορά στο σώμα την Πέμπτη το πρωί.
Τον Φεβρουάριο είχε ανακοινώσει ότι δεν θα είναι εκ νέου υποψήφια στις εκλογές του 2024.
Το μήνυμα του Μπάιντεν
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, που είχε συνεργαστεί μαζί της στη Γερουσία, απέτισε φόρο τιμής σε μια «αγαπημένη φίλη».
«Συχνά η μοναδική γυναίκα στο τιμόνι», υπογράμμισε ο Μπάιντεν. Η Φάινσταϊν αποτέλεσε «πρότυπο για τόσους πολλούς Αμερικανούς». Ο Αμερικανός πρόεδρος εξήρε κυρίως τις μάχες που έδωσε η γερουσιάστρια «για την προστασία του περιβάλλοντος και των ατομικών ελευθεριών».
Με τον θάνατό της όμως δημιουργούνται δύο κενά: στη Γερουσία και στην επιτροπή Δικαστικών Υποθέσεων του σώματος.
Ο Δημοκρατικός κυβερνήτης της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ πρόκειται να ανακοινώσει το όνομα του προσώπου που θα αντικαταστήσει τη Φάινσταϊν στη Γερουσία μέχρι το τέλος της θητείας της, τον Ιανουάριο του 2025. Ήδη έχει δεσμευθεί ότι θα πρόκειται για μια μαύρη γυναίκα.
Όμως πλέον στη Δικαστική Επιτροπή της Γερουσίας – η οποία εξετάζει και εγκρίνει τον διορισμό δικαστών στα ομοσπονδιακά δικαστήρια– οι ισορροπίες έχουν αλλάξει, με ισοπαλία 10-10 μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων.
Με τη Βουλή των Αντιπροσώπων να ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι εμποδίζουν τις περισσότερες προσπάθειες υιοθέτησης διακοματικής νομοθεσίας, η Γερουσία έχει επικεντρωθεί φέτος στην έγκριση των διορισμών δικαστών που προτείνει ο Μπάιντεν, έχοντας εγκρίνει 143 από τον Ιανουάριο του 2021. Στόχος είναι να επιτευχθεί μια κάποια ισορροπία, αφού ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διόρισε στη διάρκεια της θητείας του 234 ομοσπονδιακούς δικαστές, περιλαμβανομένων τριών στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Οποιαδήποτε προσπάθεια του επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ να ορίσει αντικαταστάτη της Φάινσταϊν με άλλον Δημοκρατικό στην Επιτροπή, πρέπει να γίνει δεκτή από τους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι έχουν επισημάνει ότι δεν σκοπεύουν να εγείρουν εμπόδια.
Απαγόρευση των τουφεκιών
Γερουσιαστές και από τα δύο κόμματα, συχνά με δάκρυα στα μάτια, εξήραν το έργο της Φάινσταϊν στη διάρκεια συνεδρίασης του σώματος χθες, ενώ ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα είχε τοποθετηθεί στο έδρανό της.
Η Φάινσταϊν «ήταν ηρωίδα για τόσους πολλούς ανθρώπους», δήλωσε ο Σούμερ.
Ένθερμη υποστηρίκτρια της αυστηροποίησης της νομοθεσίας για τα πυροβόλα όπλα η γερουσιαστής συνέβαλε το 1994 στην υιοθέτηση απαγόρευσης για δέκα χρόνια των τυφεκίων εφόδου.
«Η γερουσιάστρια Νταϊάν Φάινσταϊν ήταν μια σημαντική ακτιβίστρια υπέρ της πρόληψης της ένοπλης βίας, ξεπερνώντας τα εμπόδια σε όλα τα επίπεδα του κράτους», τόνισε ο Μάξγουελ Φροστ, το νεότερο μέλος του Κογκρέσου που επίσης ασχολείται με το θέμα.
Από τη Γερουσία, όπου διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία πολλών νόμων, ζήτησε μαζί με τον Ρεπουμπλικάνο συνάδελφό της Τζο ΜακΚέιν το κλείσιμο της φυλακής Γκουαντάναμο.
Είχε επίσης συντάξει τη συγκλονιστική έκθεση για τα βασανιστήρια της CIA, η οποία περιείχε μεταξύ άλλων 20 συμπεράσματα για την αναποτελεσματικότητα και τη βιαιότητα των ανακρίσεων της υπηρεσίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
«Ήταν μία μεγάλη υπηρέτης του κράτους, θα μου λείψει πολύ», δήλωσε ο Ρεπουμπλικάνος Τσακ Γκράσλι, που εργάστηκε επί περισσότερα από 30 χρόνια μαζί της στο Κογκρέσο και πλέον, σε ηλικία 90 ετών, είναι το γηραιότερο μέλος της Γερουσίας.
Η Φάινσταϊν απέδειξε πρώτα την αξία της στην πολιτεία από την οποία κατάγεται, την Καλιφόρνια, και συγκεκριμένα στην γενέτειρά της, το Σαν Φρανσίσκο.
Διετέλεσε δήμαρχος της πόλης μετά την αναταραχή που ακολούθησε έπειτα από τις δολοφονίες το 1978 του Χάρβεϊ Μιλκ, του πρώτου ανοικτά ομοφυλόφιλου δημοτικού συμβούλου στην Καλιφόρνια, και του δημάρχου Τζορτζ Μοσκόν.
«Βρήκα τον Χάρβεϊ ξαπλωμένο μπρούμυτα. Προσπάθησα να βρω τον σφυγμό του και το δάκτυλό μου βυθίστηκε στην τρύπα της σφαίρας», είχε διηγηθεί στο San Francisco Gate το 2008.
Επικεφαλής της πόλης επί 10 χρόνια, εξελέγη «η πιο αποτελεσματική δήμαρχος της χώρας» από το περιοδικό City and State Magazine.