Σε ισχύ τέθηκε στις 04:00 τα ξημερώματα σήμερα, Τετάρτη (27.11.24) η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στον Λίβανο ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ.
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός κλείστηκε χθες, Τρίτη, έπειτα από έναν χρόνο και πλέον ανταλλαγών πυρών στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο και δύο μήνες και πλέον ανοικτού πολέμου ανάμεσα στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και το ισχυρό λιβανικό ένοπλο κίνημα που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Η συμφωνία, με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ και της Γαλλίας, ανακοινώθηκε από τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και θα έχει μια αρχική διακοπή 60 ημερών στις μάχες που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες Λιβανέζους και έχει εκτοπίσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους.
Θα επιτρέψει επίσης σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και από τις δύο πλευρές των συνόρων να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Τα χαμόγελα επέστρεψαν στον Λίβανο, αλλά για πόσο, αναρωτιούνται ειδικοί αξιωματούχοι, οι οποίοι εκφράζουν φόβους για νέα ανάφλεξη.
Τα 12 σημεία της συμφωνίας
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός περιλαμβάνει τα ακόλουθα 12 σημεία, σύμφωνα με το ισραηλινό κανάλι 13:
1. Η Χεζμπολάχ και όλες οι άλλες ένοπλες ομάδες στο λιβανέζικο έδαφος θα σταματήσουν τις επιθετικές επιχειρήσεις εναντίον του Ισραήλ.
2. Το Ισραήλ δεν θα προβεί σε επιθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον στόχων στο Λίβανο, ούτε από ξηράς, ούτε από αέρος, ούτε από θαλάσσης.
3. Ο Λίβανος και το Ισραήλ θα αναγνωρίσουν τη σημασία της απόφασης 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
4. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν θα υπονομεύσουν το καθήκον του Ισραήλ ή του Λιβάνου να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην αυτοάμυνα.
5. Οι επίσημες δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου και η LAF (Λιβανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις) θα είναι οι μόνες ένοπλες οντότητες που θα έχουν την άδεια να φέρουν όπλα ή να αναπτύσσουν δυνάμεις στο νότιο Λίβανο.
6. Όλες οι πωλήσεις, οι μεταφορές ή η παραγωγή όπλων ή συναφούς υλικού στο Λίβανο θα τελούν υπό την εποπτεία και τον έλεγχο της κυβέρνησης του Λιβάνου.
7. Όλες οι μη εξουσιοδοτημένες εγκαταστάσεις που εμπλέκονται στην παραγωγή όπλων ή συναφούς υλικού θα διαλυθούν.
8. Προχωρώντας προς τα εμπρός, θα συσταθεί μια αμοιβαία αποδεκτή από το Ισραήλ και το Λίβανο επιτροπή για να παρακολουθεί και να βοηθά στην εφαρμογή αυτών των υποχρεώσεων.
9. Και οι δύο χώρες θα αναφέρουν κάθε δυνατή παραβίαση αυτών των υποχρεώσεων στην επιτροπή και στην UNIFIL.
10. Ο Λίβανος θα αναπτύξει τις επίσημες δυνάμεις ασφαλείας του και την LAF κατά μήκος όλων των συνόρων, των συνοριακών διαβάσεων και της γραμμής που θα ορίσει τον νότιο Λίβανο στο σχέδιο ανάπτυξης.
11. Το Ισραήλ θα αποσύρει ταυτόχρονα σταδιακά τις δυνάμεις του νότια της Γαλάζιας Γραμμής σε διάστημα 60 ημερών.
12. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προωθήσουν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου για την καθιέρωση αναγνωρισμένων διεθνών συνόρων.
Ο πρώτες αντιδράσεις
Ακολουθούν οι κυριότερες αντιδράσεις στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, που κλείστηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και της Γαλλίας και τέθηκε σε ισχύ τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα στις 04:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας).
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έκανε λόγο για «καλή είδηση», κρίνοντας πως η συμφωνία επιτρέπει στον Λίβανο να κάνει «νέα αρχή».
«Τις επόμενες ημέρες, οι ΗΠΑ θα κάνουν εκ νέου προσπάθεια μαζί με την Τουρκία, την Αίγυπτο, το Κατάρ, το Ισραήλ και άλλες χώρες για να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, να υπάρξει απελευθέρωση των ομήρων και το τέλος του πολέμου, χωρίς τη Χαμάς στην εξουσία», είπε ακόμη ο κ. Μπάιντεν.
«Η συμφωνία αυτή πρέπει να ανοίξει τον δρόμο για μία κατάπαυση του πυρός που αναμένεται πολύ καιρό, μπρος στα απερίγραπτα δεινά του πληθυσμού στη Γάζα», ανέφερε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.
«Η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας του Λιβάνου περνάει από την εκλογή χωρίς καθυστέρηση νέου προέδρου της Δημοκρατίας», έκρινε επίσης.
Οι κ.κ. Μπάιντεν και Μακρόν ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους ότι η Ουάσιγκτον και το Παρίσι θα εγγυηθούν πως η συμφωνία θα «τεθεί σε εφαρμογή εξ ολοκλήρου» και πρόσθεσαν πως είναι «αποφασισμένοι να εγγυηθούν ότι η σύγκρουση αυτή δεν θα προκαλέσει νέο κύκλο βίας».
Η συμφωνία «θα προστατεύσει το Ισραήλ από την απειλή που εγείρουν η Χεζμπολάχ και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν από τον Λίβανο», και «θα δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για τη διαρκή αποκατάσταση της ηρεμίας και θα επιτρέψει την επιστροφή με κάθε ασφάλεια στα σπίτια τους των κατοίκων και στις δυο πλευρές της Μπλε Γραμμής», της μεθορίου Λιβάνου-Ισραήλ όπως έχει οριστεί από τον ΟΗΕ, πρόσθεσαν.
Για τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, η διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός θα εξαρτηθεί από «το τι θα γίνει στον Λίβανο». «Διατηρούμε απόλυτη ελευθερία ως προς την ανάληψη στρατιωτικής δράσης» στη λιβανική επικράτεια, πρόσθεσε. «Αν η Χεζμπολάχ παραβιάσει τη συμφωνία ή αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί, θα επιτεθούμε», προειδοποίησε, καταφέρνοντας «αποφασιστικά» πλήγματα στο σιιτικό κίνημα.
Πάντα σύμφωνα με τον κ. Νετανιάχου η ανακωχή θα επιτρέψει στο Ισραήλ να «επικεντρωθεί στην ιρανική απειλή» και να «εντείνει την πίεση» στο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς, εναντίον του οποίου ο ισραηλινός στρατός διεξάγει καταστροφικό πόλεμο σε αντίποινα για την άνευ προηγουμένου επίθεση στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
Ο πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ από την πλευρά του δήλωσε πως «η απόφαση του ισραηλινού συμβουλίου ασφαλείας να εγκρίνει την ανακωχή είναι σωστή και σημαντική, αλλά πρέπει να είναι σαφές ότι το κράτος του Ισραήλ θα υπερασπίζεται τους πολίτες του πάντα, παντού και παντοιοτρόπως».
«Πρέπει να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εκπληρώσουμε το ύψιστο ηθικό καθήκον μας να ξαναφέρουμε στα σπίτια τους τους αδελφούς μας και τις αδελφές μας που κρατούνται όμηροι στη Γάζα. Πρέπει να δράσουμε για το ζήτημα αυτό με τον πιο επείγοντα τρόπο», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Νατζίμπ Μικάτι εκτίμησε πως η συμφωνία αποτελεί «θεμελιώδες» βήμα για να αποκατασταθεί η περιφερειακή σταθερότητα.
Ευχαριστώντας το Παρίσι και την Ουάσιγκτον για τις προσπάθειές τους, ο κ. Μικάτι τόνισε πως η κυβέρνησή του ανέλαβε τη δέσμευση «να ενισχύσει την παρουσία του στρατού στο νότιο τμήμα της χώρας», προπύργιο του σιιτικού κινήματος Χεζμπολάχ.
Η Τεχεράνη χαιρέτισε σήμερα τον «τερματισμό της επίθεσης» του Ισραήλ στον Λίβανο. Το Ιράν θεωρείται ο βασικός υποστηρικτής της Χεζμπολάχ από οικονομική και στρατιωτική σκοπιά.
Η Ισλαμική Δημοκρατία εκφράζει τη «σθεναρή υποστήριξή (της) στην κυβέρνηση, στο έθνος και στην αντίσταση του Λιβάνου», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών Εσμαΐλ Μπαγαεΐ.
Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ανναλένα Μπέρμποκ χαιρέτισε τη συμφωνία, στην οποία είδε «αχτίδα ελπίδας για ολόκληρη την περιοχή».
«Οι πληθυσμοί και στις δυο πλευρές των συνόρων θέλουν να ζήσουν με αληθινή ασφάλεια που διαρκεί», σχολίασε η επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία «επιτυχία για τη διπλωματία».
Η ανακωχή θα προσφέρει «κάποια ανακούφιση στους άμαχους πληθυσμούς του Λιβάνου και του βόρειου Ισραήλ, που υπέστησαν αδιανόητες συνέπειες κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της καταστροφικής σύρραξης», έκρινε από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ, σημειώνοντας ωστόσο πως «καθυστέρησε πολύ».
Η κατάπαυση του πυρός «πρέπει τώρα να μεταμορφωθεί σε διαρκή πολιτική λύση στον Λίβανο», συμπλήρωσε.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε την «πολύ ενθαρρυντική είδηση», πάνω απ’ όλα για «τον λιβανικό και τον ισραηλινό λαό που πλήττονται από τις μάχες».
Ο Λίβανος έχει πλέον «την ευκαιρία να ενισχύσει την εσωτερική του ασφάλεια και τη σταθερότητά του χάρη στη μείωση της επιρροής της Χεζμπολάχ», κατ’ αυτήν.
«Είναι καιρός τα δεινά των αμάχων να τελειώσουν», έκρινε το υπουργείο Εξωτερικών της Ελβετίας.
Η ελβετική διπλωματία «παροτρύνει όλα τα μέρη να τηρήσουν το διεθνές δίκαιο και να δώσουν προτεραιότητα στη διπλωματία για να υπάρξει αποκλιμάκωση σε όλη την περιφέρεια», ανέφερε το ΥΠΕΞ προσθέτοντας πως η «κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, η άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση των ομήρων και η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας επείγουν επίσης».
«Είναι καλό πράγμα» το ότι κλείστηκε συμφωνία, ήταν η αντίδραση του ολλανδού πρωθυπουργού Ντικ Σχοφ. «Είναι σημαντικό όλα τα μέρη να δεσμευτούν σε αυτήν τώρα ώστε η κατάσταση να μπορέσει να αποκλιμακωθεί και μπορέσουν οι πολίτες και στις δυο πλευρές των συνόρων να επιστρέψουν στα σπίτια τους με κάθε ασφάλεια».
«Είναι και παραμένει απελπιστικά απαραίτητη κατάπαυση του πυρός και στη Γάζα επίσης, ώστε να επιτραπεί η απελευθέρωση όλων των ομήρων, καλύτερη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και αποκλιμάκωση της βίας στην περιφέρεια», συμπλήρωσε.
Η συμφωνία θα χρειαστεί «πολλή δουλειά» για να εξασφαλιστεί πως θα εφαρμοστεί πλήρως και θα έχει διάρκεια, τόνισε η ειδική συντονίστρια των Ηνωμένων Εθνών για τον Λίβανο, η Τζανίν Χένις–Πλάσχερτ, σε ανακοίνωσή της με την οποία «καλωσόρισε» την εξέλιξη.
«Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί την αφετηρία κρίσιμης διαδικασίας» για να αποκατασταθεί η ασφάλεια των αμάχων και στις δυο πλευρές της Μπλε Γραμμής, πρόσθεσε η κυρία Χένις-Πλάσχερτ.
Η διπλωματία της Αιγύπτου χαιρέτισε με τη σειρά της τη συμφωνία, εκφράζοντας την εκτίμησή της πως μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερη αποκλιμάκωση.
Πολλοί στο Ισραήλ αμφιβάλλουν ότι θα κρατήσει η εκεχειρία
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η συμφωνία «σχεδιάστηκε για να διασφαλίσει μόνιμη κατάπαυση του πυρός».
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, εντός 60 ημερών η Χεζμπολάχ θα απομακρύνει τους πολεμιστές και τα όπλα της από την περιοχή μεταξύ της Μπλε Γραμμής –των ανεπίσημων συνόρων μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ– και του ποταμού Λιτάνι.
Οι ένοπλοι της Χεζμπολάχ θα αντικατασταθούν από δυνάμεις του λιβανέζικου στρατού, οι οποίες θα διασφαλίσουν ότι οι υποδομές της οργάνωσης θα καταστραφούν και ο οπλισμός της θα αποσυρθεί και δεν θα αντικατασταθούν, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο των ΗΠΑ.
Για πολλούς Ισραηλινούς, ωστόσο, η εκεχειρία ερμηνεύεται απλώς ως μια ανάσα μερικών μηνών ή και χρόνων και όχι ως διαρκή ειρήνη.
«Η κατάπαυση του πυρός πιθανότατα θα τηρηθεί τις πρώτες 60 ημέρες», λέει ο Ισραηλινός στρατιωτικός ειδικός Μέιρ Ελάν. «Αλλά στο μέλλον η Χεζμπολάχ θα ανασυνταχθεί. Θα παραμείνει πολύ δύσκολο για το Ισραήλ να σταματήσει το λαθρεμπόριο όπλων στον Λίβανο» συνεχίζει. Ο ίδιος θεωρεί ότι σε πέντε με δέκα χρόνια η υποστηριζόμενη από το Ιράν σιιτική οργάνωση θα είναι παρόμοια οπλισμένη όπως ήταν στην αρχή αυτού του πολέμου.
Πόση ισχύ διαθέτει ακόμη η Χεζμπολάχ;
Ωστόσο, δεν είναι σαφές κατά πόσο η Χεζμπολάχ θα μπορέσει να ανακτήσει την προηγούμενη ισχύ της. Μετά από δεκατέσσερις μήνες πολέμου το Ισραήλ έχει καταφέρει σοβαρά πλήγματα στο οπλοστάσιό της. Και η κάποτε ισχυρότερη πολιτοφυλακή στον κόσμο δεν κατάφερε να εμποδίσει το Ισραήλ να εξουδετερώσει την ηγεσία της, περιλαμβανομένου του αρχηγού της, Χασάν Νασράλα.
Στη χερσαία επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ στον νότιο Λίβανο οι μαχητές της Χεζμπολάχ άντεξαν μεν, αλλά πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος για την αντίστασή τους.
Εκπρόσωποι της Χεζμπολάχ τονίζουν πως ο αγώνας μπορεί να συνεχιστεί, αλλά γνωρίζουν ότι υπέστησαν μια ήττα, αφού όχι μόνον θα πρέπει να αποσυρθούν οι δυνάμεις της από τον νότιο Λίβανο, αλλά θα εγκαταλείψουν και την υποστήριξη προς τους Παλαιστινίους της Λωρίδας της Γάζας χωρίς να αναγκάσουν το Ισραήλ σε παραχωρήσεις εκεί – ο κύριος λόγος για τον οποίο η Χεζμπολάχ μπήκε στον πόλεμο.
«Έτοιμη» για εκεχειρία η Χαμάς
Υψηλόβαθμο στέλεχος της Χαμάς χαιρέτισε σήμερα τη συμφωνία εκεχειρίας που σύναψαν το Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και πρόσθεσε ότι το παλαιστινιακό κίνημα είναι επίσης «έτοιμο» για μια εκεχειρία με τον ισραηλινό στρατό στη Λωρίδα της Γάζας.
«Η ανακοίνωση της εκεχειρίας στον Λίβανο είναι μια νίκη και μια μεγάλη επιτυχία της αντίστασης», δήλωσε στο AFP το στέλεχος αυτό του πολιτικού γραφείου της Χαμάς. “Η Χαμάς είναι έτοιμη για μια συμφωνία εκεχειρίας και μια σοβαρή συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων», πρόσθεσε.
Πηγή φωτογραφιών: Reuters