Φλέγεται η Συρία με τους τζιχαντιστές να επιστρέφουν και να καταλαμβάνουν το μισό Χαλέπι, το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας. Έφτασαν μάλιστα ως το ιστορικό φρούριο της πόλης, δυο ημέρες αφότου εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον κυβερνητικών στρατευμάτων.
«Η μισή πόλη του Χαλεπιού βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ και οργανώσεων που έχουν συμμαχήσει μαζί της», ανέφερε ο Ράμι Άμπντελ Ραχμάν, ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Συρίας, διευκρινίζοντας πως στη δεύτερη φάση των εχθροπραξιών, τα στρατεύματα της Δαμασκού αποσύρθηκαν δίχως να πέσει ούτε τουφεκιά, «χωρίς μάχη».
Οι τζιχαντιστές μπήκαν στο Χαλέπι, στο πλαίσιο εφόδου που διαρκεί πλέον τέσσερις ημέρες κι έβαλε τέλος στα χρόνια συγκριτικής ηρεμίας στη βορειοδυτική Συρία.
Στις μάχες έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 277 άνθρωποι, σύμφωνα με απολογισμό που έδωσε κυβερνητική οργάνωση, που έχει έδρα τη Βρετανία και βασίζεται σε ευρύ δίκτυο πηγών στη Συρία.
Πρόκειται για τις πιο αιματηρές συγκρούσεις από το 2020 στον τομέα της Συρίας όπου η επαρχία του Χαλεπιού, που ελέγχει κατά το μεγαλύτερο μέρος της το καθεστώς του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, γειτονεύει με την Ιντλίμπ, το τελευταίο μεγάλο προπύργιο των τζιχαντιστών και των ανταρτών.
Επίσης χθες, τζιχαντιστές και αντάρτες κυρίευσαν την πόλη στρατηγικής σημασίας Σαρακέμπ, νότια του Χαλεπιού, όπου τέμνονται δυο αυτοκινητόδρομοι που συνδέουν τη Δαμασκό αντίστοιχα με το Χαλέπι και με τη Λαττάκεια, πάντα κατά τις πληροφορίες του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αυτόπτες μάρτυρες είπαν στο Γαλλικό Πρακτορείο πως είδαν ενόπλους στο Χαλέπι και είδαν σκηνές πανικού στο αστικό κέντρο. Ανταποκριτής του έκανε λόγο για μάχες ανάμεσα σε τζιχαντιστές και συμμάχους τους από τη μια κι από την άλλη τον στρατό και βοηθητικούς του, μέλη οργανώσεων υποστηριζόμενων από το Ιράν.
Νωρίς το πρωί του Σαββάτου (30.11.2024) το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς μετέδωσε πως οι συριακές ένοπλες δυνάμεις έκλεισαν βασικούς δρόμους προς και από το Χαλέπι, καθώς μονάδες του διατάχθηκαν να προχωρήσουν σε «ασφαλή απόσυρση» από συνοικίες που υπερφαλάγγισαν με ταχύτητα τζιχαντιστές και αντάρτες, επικαλούμενο τρεις πηγές του στον στρατό. Νωρίτερα, το Ρόιτερς ανέφερε πως έκλεισε το αεροδρόμιο και ακυρώθηκαν όλες οι πτήσεις.
Η κίνηση μοιάζει σχεδιασμένη για να σφραγιστεί η πόλη, καθώς όπως είπαν οι πηγές του πρακτορείου οι στρατιώτες που επανδρώνουν φυλάκια ελέγχου γύρω από το Χαλέπι έλαβαν διαταγή να επιτρέπουν τη διέλευση μόνο σε μέλη των ενόπλων δυνάμεων.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε πως η ΧΤΣ και οι σύμμαχοί του, ανάμεσά τους οργανώσεις υποστηριζόμενες από την Τουρκία, μπόρεσαν να φθάσουν χθες (29.11.2024) προ των πυλών του Χαλεπιού έπειτα «από δυο επιθέσεις βομβιστών-καμικάζι» που επέβαιναν σε οχήματα παγιδευμένα με εκρηκτικά.
Κατόπιν κατέλαβαν αρκετές συνοικίες, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
Ο συριακός στρατός, που έστειλε ενισχύσεις στο Χαλέπι, σύμφωνα με αξιωματούχο, διαβεβαίωσε πως απώθησε «μεγάλη επίθεση τρομοκρατικών οργανώσεων» και ανέκτησε πολλές θέσεις.
Έρχεται βοήθεια από τη Ρωσία
Ο ρωσικός στρατός ανακοίνωσε πως η αεροπορία του έπληξε θέσεις «εξτρεμιστικών» οργανώσεων στη Συρία, υποστηρίζοντας τις κυβερνητικές δυνάμεις, σύμφωνα με ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων. Η συριακή αεροπορία προχώρησε επίσης σε επιδρομές στην επαρχία Ιντλίμπ, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Η Μόσχα υποσχέθηκε στη Δαμασκό επιπλέον στρατιωτική βοήθεια για να αποκρουστεί η επίθεση, σύμφωνα με πηγές του Ρόιτερς στις συριακές ένοπλες δυνάμεις. Ρωσικό επιπλέον στρατιωτικό υλικό αναμένεται στην αεροπορική βάση Χμάιμιμ, κοντά στην παραθαλάσσια πόλη Λαττάκεια, μέσα στις επόμενες 72 ώρες, διευκρίνισαν.
Στην πορεία του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, που ξέσπασε το 2011, έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους κι έχει μετατρέψει εκατομμύρια άλλους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες, η ΧΤΣ, οργάνωση με κυρίαρχο στοιχείο τον άλλοτε συριακό βραχίονα της Αλ Κάιντα, κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Ιντλίμπ, καθώς και τομείς των γειτονικών επαρχιών του Χαλεπιού, της Χάμας και της Λαττάκειας.
Οι δυνάμεις του συριακού καθεστώτος, με τη βοήθεια των συμμάχων τους, της Ρωσίας, του Ιράν και οργανώσεων προσκείμενων σε αυτό, όπως η Χεζμπολά του Λιβάνου, ανέκτησαν τον έλεγχο της χώρας και το 2016 μπόρεσαν να εκδιώξουν τους αντικαθεστωτικούς από το Χαλέπι, έπειτα από καταστροφικούς βομβαρδισμούς.
Στη βόρεια Συρία επικρατούσε τα τελευταία χρόνια ανήσυχη ηρεμία, έπειτα από ανακωχή που συμφωνήθηκε ύστερα από επίθεση των δυνάμεων του καθεστώτος τον Μάρτιο του 2020. Για τη σύναψή της μεσολάβησαν η Ρωσία και η Τουρκία — αυτή η τελευταία είναι ο βασικός προστάτης κάποιων οργανώσεων ανταρτών στα σύνορά της με τη Συρία.
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η επίθεση των τζιχαντιστών και των ανταρτών από την Τετάρτη είχε αποτέλεσμα να καταλάβουν κάπου εβδομήντα κοινότητες, ανάμεσά τους και τη Σαρακέμπ.
«Για πρώτη φορά τα τελευταία σχεδόν πέντε χρόνια, ακούμε συνέχεια ρουκέτες και οβίδες του πυροβολικού και ενίοτε αεροσκάφη», είπε ο Σαρμάντ, κάτοικος της περιοχής, τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Φοβόμαστε πως θα επαναληφθεί το σενάριο του πολέμου και θα υποχρεωθούμε να φύγουμε από τα σπίτια μας».
Τονίζοντας πως δεν είναι σε θέση να εξηγήσει πλήρως την ταχύτητα της προέλασης των τζιχαντιστών, ο Ράμι Άμπντελ Ραχμάν διερωτήθηκε αν τα στρατεύματα της Δαμασκού «εξαρτώνται από την από τη Χεζμπολά», οι περισσότερες δυνάμεις της οποίας βρίσκονται πλέον στον Λίβανο.
Η Χεζμπολάχ σιιτικό κίνημα του Λιβάνου, σύμμαχος του Ιράν και της Συρίας, θεωρείται πως υπέστη βαριά πλήγματα στον πόλεμο με το Ισραήλ, που διακόπηκε την Τετάρτη, όταν τέθηκε σε εφαρμογή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Στήριξη και από την Τεχεράνη
Η Τεχεράνη, βασικός σύμμαχος της Δαμασκού, εξέφρασε για ακόμη μια φορά την «υποστήριξή της» στη Συρία, όπου είχε εμπλακεί στρατιωτικά για να στηρίξει τις δυνάμεις του Άσαντ.
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο κάλεσε τις συριακές αρχές να «αποκαταστήσουν την τάξη το ταχύτερο» στην επαρχία του Χαλεπιού.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο επικεφαλής της αυτοανακηρυγμένης «κυβέρνησης» στην Ιντλίμπ, ο Μοχάμεντ αλ Μπασίρ, δικαιολόγησε προχθές Πέμπτη την έφοδο λέγοντας πως «το εγκληματικό καθεστώς είχε συγκεντρώσει δυνάμεις στις γραμμές του μετώπου κι άρχισε να βομβαρδίζει ζώνες όπου βρίσκονταν άμαχοι, κάτι που προκάλεσε την έξοδο δεκάδων χιλιάδων πολιτών».
Το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως «πάνω από 14.000 άνθρωποι —από τους οποίους σχεδόν οι μισοί είναι παιδιά— εκτοπίστηκαν» εξαιτίας των εχθροπραξιών.
Πηγές του Ρόιτερς στη συριακή αντιπολίτευση, που διατηρούν επαφή με την τουρκική υπηρεσία πληροφοριών, ανέφεραν πως η Άγκυρα έδωσε πράσινο φως στην έφοδο. Ωστόσο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας διαβεβαίωσε πως η επιδίωξη της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι να αποφευχθεί περαιτέρω αστάθεια στην περιοχή.
Φωτογραφίες: REUTERS/Mahmoud Hasano