Συρία: Τέλος εποχής για το καθεστώς Άσαντ

Posted by Αίθουσα Σύνταξης 9 Δεκεμβρίου 2024

Μόλις 10 ημέρες ήταν αρκετές για να ανατρέψουν οι ισλαμιστές αντάρτες στη Συρία ένα καθεστώς πενήντα ετών στην εξουσία. Η Δαμασκός έπεσε στα χέρια τους και ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ εγκατέλειψε κακήν κακώς τη χώρα, ζητώντας καταφύγιο στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Τα συναισθήματα στην πρωτεύουσα της Συρίας, Δαμασκό, από την εκπληκτική ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ είναι ανάμεικτα. Είχαν προηγηθεί ξέφρενοι πανηγυρισμοί για το τέλος του «οικογενειοκρατικού» καθεστώτος ύστερα από μισό αιώνα στην εξουσία.

Χιλιάδες Σύροι βγήκαν στους δρόμους, φωνάζοντας «ελευθερία», απομάκρυναν τα πορτρέτα του Μπασάρ αλ Ασαντ και γκρέμιζαν τα αγάλματα του πατέρα του, Χαφέζ αλ Άσαντ.

Μέσα σε λίγες ώρες, οι τζιχαντιστές αντάρτες κατέλαβαν αναίμακτα την πρωτεύουσα της Συρίας, «σφραγίζοντας» μία αστραπιαία επιχείρηση 11 ημερών κατά του κυβερνητικού στρατού στη διάρκεια της οποίας κατέλαβαν δεκάδες χωριά και στρατηγικής σημασίας πόλεις, ενώ απελευθέρωσαν χιλιάδες φυλακισμένος. Ανάμεσά τους και κρατούμενους της διαβόητης φυλακής Σεντνάγια.

Με τον Μπασάρ αλ Άσαντ να έχει καταφύγει στην «αγκαλιά» του Ρώσου ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν, αντάρτες συνόδευσαν τον Σύρο πρωθυπουργό, Μοχάμεντ Γαζί αλ Τζαλάλι, σε ξενοδοχείο για τη μεταβίβαση της εξουσίας.

Νωρίτερα ο ίδιος είχε δηλώσει πρόθυμος να συνεργαστεί με τη νέα ηγεσία που θα επιλέξει ο συριακός λαός. «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με οποιαδήποτε ηγεσία επιλέξει ο συριακός λαός, παρέχοντας όλες τις δυνατές διευκολύνσεις ώστε να διασφαλίσουμε μία ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας», τόνισε ο Τζαλάλι.

Στους δρόμους της Δαμασκού στρατιώτες έβγαζαν τις στολές τους, φορούσαν πολιτικά και αναμειγνύονταν με το πλήθος, ενώ χαοτικές σκηνές εκτυλίχθηκαν στο αεροδρόμιο με δεκάδες ανθρώπους να προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Ώρες αργότερα, η ανταποκρίτρια του BBC, του πρώτου δυτικού ΜΜΕ που μπήκε στην πρωτεύουσα, περιέγραψε το κλίμα που επικρατούσε στο κέντρο της πόλης: «Εδώ στην πόλη, μπορείς να δεις αυτοκίνητα στους δρόμους, υπάρχει κίνηση, τα μαγαζιά είναι κλειστά. Δεν κυκλοφορούν πολλοί άνθρωποι. Κάποιοι άνθρωποι είναι φοβισμένοι, αυτοί που υποστήριζαν το καθεστώς, αυτοί που τους προστάτευε (το καθεστώς), αυτοί μένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους. Άλλοι φυσικά χαίρονται που το καθεστώς έπεσε».Φωτογραφία: Reuters

Ο περιβόητος Άμπου Μοχάμεντ αλ Τζολάνι και… ο Χακάν Φιντάν

Λίγο προτού οι αντάρτες περικυκλώσουν την πρωτεύουσα, ο ηγέτης της ισλαμιστικής οργάνωσης «Χάγιατ Ταχρίρ Αλ Σαμ» (HTS), είχε ανακοινώσει την πτώση της Χομς, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της χώρας: «Zoύμε τις τελικές στιγμές της απελευθέρωσης της πόλης Χομς… Ένα ιστορικό γεγονός που θα ξεχωρίσει την αλήθεια από το ψέμα. Καλούμε τους αδελφούς μας στη Τζιχάντ να δείξουν καλοσύνη στους πολίτες, να παρέχουν ασφάλεια σε εκείνους που παρέδωσαν τα όπλα και να μην καταδιώξουν όσους διέφυγαν».

Κι ενώ οι ισλαμιστές αντάρτες κάνουν λόγο για ομαλή μετάβαση της εξουσίας, οργισμένοι Σύροι επιτέθηκαν στην πρεσβεία του Ιράν, στενού συμμάχου του Άσαντ, στη Δαμασκό, προκαλώντας σοβαρές ζημιές. Την ίδια ώρα, Σύροι μαχητές, υποστηριζόμενοι από την Άγκυρα, εισέβαλλαν στην πόλη Μανμπίτζ, στη βόρεια Συρία, έχοντας καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής που έλεγχαν οι κουρδικές δυνάμεις, που στηρίζονταν από τις ΗΠΑ.

Εξάλλου, ο ηγέτης των Σύρων ανταρτών, ο περιβόητος Άμπου Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, πήγε το απόγευμα της Κυριακής (08.12.2024) στο περίφημο τέμενος των Ομεϋάδων της Δαμασκού, όπου εκφώνησε ομιλία. Τη στιγμή που έμπαινε στο εμβληματικό τέμενος, στην Παλιά Πόλη της Δαμασκού, ο επικεφαλής της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής οργάνωσης «Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ» το πλήθος τον υποδέχτηκε με την κραυγή «Αλλάχου Άκμπαρ» (Ο Θεός είναι μεγάλος), σύμφωνα με τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, διεμήνυσε ότι η νέα συριακή κυβέρνηση δεν πρέπει να αποτελεί απειλή για τους γείτονες της: «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε αυτήν την περίοδο μετάβασης. Είμαστε σε επαφή με τις ομάδες των ανταρτών ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις, ειδικά η ISIS και το PKK, δεν θα εκμεταλλευτούν την κατάσταση».

Όλα τα αναγκαία μέτρα για να εμποδίσουν την αναβίωση της ISIS ανακοίνωσαν ότι θα λάβουν οι ΗΠΑ, διατηρώντας την παρουσία τους στην ανατολική Συρία, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ σε ανάρτησή του ανέφερε ότι ο Άσαντ έχασε την υποστήριξη της Ρωσίας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Συριακά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι ο ισραηλινός στρατός πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές στη Νταράα και τη Σουέιντα στη νότια Συρία, καθώς και σε αεροπορική βάση στη συνοικία Μαζέχ κοντά στη Δαμασκό. Είχε προηγηθεί ειδοποίηση του Ισραήλ προς τους αντάρτες να μείνουν μακριά από τα σύνορα, ενώ έχουν αναπτυχθεί στρατιωτικές δυνάμεις στην ουδέτερη ζώνη με τη Συρία.

Οι ισραηλινές δυνάμεις εξαπέλυσαν και τρία αεροπορικά πλήγματα εναντίον ενός συγκροτήματος των υπηρεσιών ασφαλείας στο προάστιο Καφρ Σούσα της Δαμασκού, και σε ένα ερευνητικό κέντρο, ανέφεραν δύο πηγές στο πρακτορείο Reuters. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, στο συγκρότημα στεγάζονταν η υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών και η έδρα των τελωνείων. Για το ερευνητικό κέντρο υπήρχαν εδώ και χρόνια υποψίες ότι χρησιμοποιείται από Ιρανούς επιστήμονες για την ανάπτυξη τηλεκατευθυνόμενων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς.

Φωτογραφία: Reuters

Στη Μόσχα ο Μπασάρ αλ Άσαντ και η οικογένειά του

Στη Μόσχα βρίσκεται, πλέον, ο έκπτωτος πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, έχοντας κοντά του την οικογένειά του αναφέρουν τα ρωσικά ΜΜΕ.

Επικαλούμενο πηγή στο Κρεμλίνο, το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS ανέφερε ότι ο Άσαντ και τα μέλη της οικογένειάς του έχουν λάβει άσυλο στη ρωσική πρωτεύουσα. «Ο Άσαντ και τα μέλη της οικογένειάς του έφτασαν στη Μόσχα», είπε η πηγή στα πρακτορεία ειδήσεων TASS και Ria Novosti. «Η Ρωσία τους χορήγησε άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους», πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα η Ρωσία ζητά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συνεδριάσει τη Δευτέρα (09.12.2024) για τη Συρία.

Υπήρχαν πολλές εικασίες για το πού βρίσκεται ο Άσαντ μετά από αναφορές ότι έφυγε από τη Δαμασκό πριν φτάσουν οι αντάρτες εκεί σήμερα το πρωί. Η Ρωσία, ένας από τους στενότερους συμμάχους του Άσαντ, επιβεβαίωσε νωρίτερα την Κυριακή ότι είχε φύγει από τη Συρία, αλλά δεν είπε πού βρισκόταν, ούτε αν η Μόσχα του έδωσε καταφύγιο.

H υπηρεσία ανίχνευσης πτήσεων «FlightRadar 24» κατέγραψε αεροσκάφος των συριακών αερογραμμών να απογειώνεται από το αεροδρόμιο της Δαμασκού την ώρα της κατάληψής της από τους αντικαθεστωτικούς. Στη συνέχεια φαίνεται να κάνει μια αναστροφή πάνω από την πόλη Χομς και να εξαφανίζεται.

Πηγή ανέφερε στο CNN ότι οι αντάρτες ανακρίνουν Σύρους στρατιωτικούς και αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι θα μπορούσαν να γνωρίζουν τις κινήσεις του Άσαντ. Την ίδια ώρα, ο διπλωματικός σύμβουλος του Προέδρου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων απέφευγε να απαντήσει αν ο Σύρος έκπτωτος πρόεδρος έχει βρει καταφύγιο στη χώρα του.

Βίντεο από την επίσκεψη Άσαντ στο Κρεμλίνο και τη συνάντηση με τον Πούτιν τον περασμένο Ιούλιο:

Τα σενάρια ήταν πολλά για την τύχη του Μπασάρ αλ Ασαντ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2000. Και παρά τις αρχικές ελπίδες ότι θα προχωρούσε σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στη Συρία, συνέχισε σε μεγάλο βαθμό τις αυταρχικές μεθόδους του πατέρα του Χαφέζ αλ Άσαντ, που οδήγησαν στην «αραβική άνοιξη», η οποία εξελίχθηκε σε εμφύλιο πόλεμο με περισσότερο από μισό εκατομμύριο νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους. Χάρη στην υποστήριξη των Ιρανών και Ρώσων, κατάφερε να ανακτήσει τα δύο τρίτα της χώρας και να έχει την πλήρη υποστήριξη του στρατού.

Φωτογραφία: Reuters

Ο Άσαντ «ποτέ δε ζήτησε βοήθεια» για να πολεμήσει τους αντάρτες, λέει η Τεχεράνη

Στο μεταξύ, η Τεχεράνη, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, δήλωσε την Κυριακή ότι ο Άσαντ «δεν ζήτησε ποτέ» βοήθεια από το Ιράν, τον κύριο υποστηρικτή του μαζί με τη Ρωσία, για να αντιμετωπίσει την επίθεση των ανταρτών.

Η συριακή κυβέρνηση «δεν μας ζήτησε ποτέ να τη βοηθήσουμε» σε στρατιωτικό επίπεδο, τόνισε ο Αραγτσί μιλώντας στην κρατική τηλεόραση και διευκρίνισε ότι «εξεπλάγη» από την «ταχύτητα» της επίθεσης των ανταρτών και την «ανικανότητα» του συριακού στρατού να την απωθήσει.

REUTERS/Orhan Qereman

Η επόμενη ημέρα στη Μέση Ανατολή μετά την αλλαγή του status quo στη Συρία

Ο Μπασάρ αλ Άσαντ έπεσε εξαιτίας του πολέμου του Ισραήλ, που αποδυναμώνοντας τη Χεζμπολάχ, περιόρισε την επιρροή και τη δύναμη του σιιτικού Ιράν, αλλάζοντας τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή με μοιραίες συνέπειες για τη Συρία, αλλά και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η χαριστική βολή ήρθε από την Τουρκία. Βλέποντας τον Άσαντ ανίσχυρο, στήριξε τους ισλαμιστές αντάρτες και ανέκτησε δια αντιπροσώπων την επιρροή της στη Συρία, υλοποιώντας μέρος του νεοθωμανικού οράματος του αυτόκλητου «σουλτάνου», Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Αλλά η σκόνη από όλες αυτές τις ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή δεν έχει ακόμα καθίσει. Το Ισραήλ ήδη παίρνει μέτρα για να εξουδετερώσει την απειλή των τζιχαντιστών στα σύνορά του: Έχει μπει στην ουδέτερη ζώνη μέσα στα υψίπεδα του Γκολάν και βομβαρδίζει τη Δαμασκό.

Η Τουρκία καλείται να αποφασίσει τί θα κάνει με τους Κούρδους της Συρίας, το Ιράν αν θα αναδιπλωθεί στα σύνορά του και θα εγκαταλείψει τις απειλές για αλλαγή πυρηνικού δόγματος, αν δεν θέλει να βρεθεί απέναντι σε Ισραήλ και Τραμπ και η Ρωσία πώς θα διαχειριστεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Τέλος, το μεγάλο ερώτημα παραμένει τι ακριβώς θα κάνει ο Ντόναλντ Τραμπ όταν στις 20 Ιανουαρίου 2025 αναλάβει προεδρικά καθήκοντα, καθώς έχει αφήσει να διαφανεί ότι δεν θέλει καμία εμπλοκή στη χώρα, κάτι που ερμηνεύεται ως πρόθεση απόσυρσης των Αμερικανών στρατιωτών με ό,τι αυτό θα σημάνει τόσο για τους Κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ, όσο και για την περαιτέρω ενίσχυση της Τουρκίας.



Πηγή

Tags: