Στους Γερμανούς, Ιταλούς και Ιάπωνες που αιχμαλωτίσθηκαν κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρεται το βιβλίο του δημοσιογράφου Νικόλαου Θεοτόκη, το οποίο κυκλοφόρησε σε σκληρόδετο τόμο στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 από τον αγγλικό εκδοτικό οίκο Pen & Sword Military.
Έχει τίτλο «Imprisoning the Enemy. How 12 million Axis POWs were held in captivity during WW2 and after». Στο βιβλίο υπάρχουν αναφορές και στις περιπτώσεις πολιτικών και στρατιωτικών σε Γαλλία, Νορβηγία, Ελλάδα, Αλβανία και Κίνα, οι οποίοι δικάσθηκαν μετά τον πόλεμο για τη συνεργασία τους με τον εχθρό, όταν η χώρα τους καταλήφθηκε από γερμανικά, ιταλικά ή ιαπωνικά στρατεύματα. Πολλοί από αυτούς καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέσθηκαν.
Σε 12 εκατομμύρια υπολογίσθηκαν οι Γερμανοί, Ιταλοί και Ιάπωνες που αιχμαλωτίσθηκαν κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από βρετανικά, αμερικανικά και σοβιετικά στρατεύματα. Στον αριθμό αυτό, που περίπου ισοδυναμεί με τον σημερινό πληθυσμό τού Βελγίου ή τής Πορτογαλίας, περιλαμβάνονται και οι στρατιωτικοί από κράτη φίλα προσκείμενα την περίοδο εκείνη προς τον Χίτλερ (Ρουμανία, Ουγγαρία και Ισπανία) οι οποίοι έπεσαν στα χέρια τού Κόκκινου Στρατού, όπως και οι πολίτες από διάφορα κράτη που είχαν καταταγεί εθελοντικά στις ένοπλες δυνάμεις τής Γερμανίας και τής Ιαπωνίας κυρίως.
Επρόκειτο για πολίτες από χώρες δυτικοευρωπαϊκές (Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Νορβηγία και Μεγάλη Βρετανία), βαλκανικές (Κροατία και Σλοβενία), βαλτικές (Εσθονία και Λετονία), και ασιατικές (Κορέα και Φορμόζα). Οι αιχμάλωτοι αυτοί παρέμειναν έγκλειστοι ως το τέλος τού πολέμου σε εκατοντάδες στρατόπεδα συγκεντρώσεως που λειτούργησαν στη Μεγάλη Βρετανία, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Νότια Αφρική, τη Ζιμπάμπουε (τότε Ροδεσία) , την Κένυα, την Αίγυπτο, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση. Στο βιβλίο υπάρχει αναφορά και στις δίκες κατά τις οποίες η πολιτική ηγεσία και στελέχη τών ενόπλων δυνάμεων τού Τρίτου Ράιχ, όπως και τού μιλιταριστικού καθεστώτος τής Ιαπωνίας, καταδικάσθηκαν μεταπολεμικά για εγκλήματα κατά τής ανθρωπότητας και για εγκλήματα πολέμου. Επίσης, περιγράφεται το πώς οι διοικητές μεγάλων μονάδων τής Γερμανίας, τής Ιταλίας και τής Ιαπωνίας αιχμαλωτίσθηκαν κατά τη διάρκεια τού πολέμου ή μετά τη λήξη τών εχθροπραξιών, πού φυλακίσθηκαν, για πόσο χρονικό διάστημα και πόσοι από αυτούς δικάσθηκαν ως εγκληματίες πολέμου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πληροφορίες για το τί συνέβη σε άτομα τού περιβάλλοντος τού Χίτλερ αλλά και τής αυτοκρατορικής οικογένειας τής Ιαπωνίας μετά την άνευ όρων παράδοση τών χωρών τους στούς Συμμάχους. Ένας από τούς ανηψιούς τού Χίτλερ, για παράδειγμα, πέθανε από τα βασανιστήρια σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στη Σοβιετική Ένωση. Μια από τις γραμματείς τού Χίτλερ υπέστη ομαδικό βιασμό από άνδρες τού Κόκκινου Στρατού μετά την κατάληψη τής Καγκελαρίας, στο Βερολίνο, από τούς Σοβιετικούς. Μια άλλη κατάφερε να διαφύγει και να παραδοθεί σε βρετανικά στρατεύματα. Μετά τον πόλεμο παντρεύτηκε τον αξιωματικό που την ανέκρινε και έζησε μαζί του για πολλά χρόνια σε μια μικρή πόλη τής βόρειας Αγγλίας, όπου όλοι γνώριζαν ότι επρόκειτο για την γραμματέα τού Χίτλερ.
Αναφορές υπάρχουν στο βιβλίο και για τις συζύγους ηγετών τού Τρίτου Ράιχ, όπως εκείνες τού Γκαίριγκ και τού Χίμλερ, οι οποίες φυλακίσθηκαν από τους Συμμάχους μετά το τέλος τού πολέμου. Στην έρευνά του ο συγγραφέας έχει συμπεριλάβει και τις χιλιάδες γυναίκες, κυρίως Γερμανίδες, που φυλακίσθηκαν μετά την άνευ όρων παράδοση τής χώρας τους. Οι περισσότερες ήταν μέλη τών Ες Ες και είχαν χρησιμοποιηθεί για την επίβλεψη κρατουμένων στο Άουσβιτς, στο Νταχάου και σε άλλα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Πολλές από αυτές καταδικάσθηκαν για εγκλήματα κατά τής ανθρωπότητας και εκτελέσθηκαν με απαγχονισμό. Συνολικά μισό εκατομμύριο Γερμανίδες υπηρέτησαν φορώντας στολή στις ένοπλες δυνάμεις τής χώρας τους κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έργο τού ίδιου συγγραφέα είναι το «Airborne Landing to Air-Assault. A History of Military Parachuting», που κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 2020. Είναι μια παγκόσμια ιστορία τού Στρατιωτικού Αλεξιπτωτισμού που καλύπτει μια περίοδο εκατό ετών (1918-2018) και ως τώρα έχει πραγματοποιήσει έξι εκδόσεις. Το 2004 κυκλοφόρησε στη Αθήνα το βιβλίο του «Γυναίκες και Πόλεμος». Ο Νικόλαος Θεοτόκης είναι δημοσιογράφος με ειδίκευση το στρατιωτικό και το πολιτικό ρεπορτάζ. Έχει εργασθεί στις εφημερίδες Ελεύθερος Τύπος, Εστία και Μακεδονία, στη Ραδιοφωνία τής ΕΡΤ και στους τηλεοπτικούς σταθμούς τού MEGA και τής ΕΡΤ.