Τα χρήματα που δαπανήθηκαν στο νέο πρότζεκτ πραγματικά ζαλίζουν: πάνω από 200 εκατ. δολάρια κόστισε η συνέχεια του «Τζόκερ» στη Warner Bros, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το τεράστιο ποσό που θα δαπανηθεί για την προώθηση της ταινίας. Παχυλά ήταν τα ποσά που δόθηκαν στους πρωταγωνιστές, με τον Φίνιξ να λέγεται ότι πήρε 20 εκατ. δολάρια για να επαναλάβει τη δόξα της πρώτης βερσιόν, ενώ στα 12 εκατ. δολάρια αρκέστηκε η Lady Gaga για να υποδυθεί τη Χάρλεϊ Κουίν. Οσο για το αν καταφέρει η ταινία να δικαιώσει τις προσδοκίες των παραγωγών, όλα δείχνουν ότι οι αίθουσες προσδοκούν σίγουρα πληρότητα περιμένοντας εναγωνίως την παρουσία του «Τζόκερ» για μια καλή, εισπρακτικά, χρονιά.
Το παρασκήνιο του σίκουελ
Ακόμα και ο τρόπος που προώθησαν οι υπεύθυνοι το «Τζόκερ: Τρέλα για δύο» δίνοντας στη δημοσιότητα, εδώ και έναν χρόνο, υλικό με το σταγονόμετρο, φανερώνει ένα συντονισμένο σχέδιο που στόχο είχε να κρατήσει ψηλά τον πήχη των προσδοκιών. Οι πιτσιρικάδες που έσπευδαν να κόβουν μαζικά, ακόμα και παράνομα λόγω ορίου ηλικίας, εισιτήρια στον προηγούμενο «Τζόκερ», μπορεί να ενηλικιώθηκαν, αλλά είναι οι κατεξοχήν καταναλωτές και επισκέπτες των blockbuster ταινιών: απόδειξη ότι έχουν ήδη δείξει μαζικό ενδιαφέρον για τις προκρατήσεις της προβολής του «Τζόκερ». Oσο για όσους είδαν την ταινία από περιέργεια μετά τον σάλο που είχαν προκαλέσει τα άγρια καμώματα του Aρθουρ-Τζόκερ, αναμένεται να μη γυρίσουν την πλάτη στο σίκουελ.
Το αστείο, πάντως, είναι ότι χρειάστηκε ένας σεναριογράφος κωμικών ταινιών («Borat», «Hangover»), δηλαδή ο Τοντ Φίλιπς, για να πειστούν οι υπεύθυνοι της Warner να γυρίσουν μια ταινία που, λόγω του «σκοτεινού» θέματος, θεωρούσαν ότι δεν θα έχει καμία ανταπόκριση στις μικρότερες ηλικίες. Μόνο που συνέβη το αντίθετο: οι νεαροί θεατές που ταυτίστηκαν με τις επαναστατικές βλέψεις του καταπιεσμένου πρωταγωνιστή, ο οποίος ξεπερνούσε τα όρια του κόμικ και μιλούσε για την ανθρώπινη τρέλα, την προβληματική σχέση με την οικογένεια, στήριξαν την ταινία σημειώνοντας ρεκόρ εισπράξεων.
Κανείς από τους συντελεστές και παραγωγούς δεν προσδοκούσε τέτοια μαζική ανταπόκριση: ο μόνος λόγος που υποχώρησαν και δέχτηκαν να γυριστεί η ταινία ήταν ότι ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Φίλιπς περιόρισε κατά πολύ το μπάτζετ στα 55 εκατ. δολάρια, ενώ εξασφάλισε την παρουσία του Χοακίν Φίνιξ ως πρωταγωνιστή.
Ούτε μπορούσαν να φανταστούν ότι αυτή η αντισυμβατική περιπέτεια ενός εξανθρωπισμένου πρωταγωνιστή κόμικ, ο οποίος εμφανιζόταν ως ένας νεαρός εξαρτημένος από τη μητέρα του και με σοβαρά ψυχοπαθολογικά προβλήματα, θα γινόταν σύμβολο της ποπ κουλτούρας: κι όμως, η πρώτη ταινία «Τζόκερ» συνιστά το μεγαλύτερο εισπρακτικό φαινόμενο από την εποχή του «Τιτανικού», ξεπερνώντας το 1 δισεκατομμύριο εισιτήρια, με το 1 εκατομμύριο να είναι μόνο αυτά που κόπηκαν στη χώρα μας. Αν σε αυτά προσμετρήσει κανείς και την ποιοτική δικαίωση της ταινίας που απέσπασε Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας, έντεκα υποψηφιότητες και δύο Οσκαρ (ένα για την εκπληκτική ερμηνεία του Φίνιξ και ένα μουσικής για τη Χίλντουρ Γκουντναντότιρ), τότε καταλαβαίνουμε ότι η λέξη δικαίωση είναι λίγη για να περιγράψει τον θρίαμβο.
Το όνειρο του Φίνιξ
Μετά από όλα αυτά ήταν αρκετό ένα όνειρο που είδε ο Φίνιξ για να πειστεί ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Φίλιπς να γυρίσει τη συνέχεια. Οπως ομολογούσε ο οσκαρικός πρωταγωνιστής και πλέον ευτυχισμένος οικογενειάρχης (είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Ρούνεϊ Μάρα), αποφάσισε ότι πρέπει να γυριστεί η συνέχεια όταν είδε στον ύπνο του τον Τζόκερ να τραγουδάει και να λέει αστεία επί σκηνής, δίνοντας, έτσι, την ιδέα να βασίσουν το σίκουελ σε μια αντισυμβατική σύλληψη που θα χάριζε στην ταινία τον χαρακτήρα μιούζικαλ. Με αυτό τον τρόπο θεώρησαν ότι απέφυγαν την αρχική τους σκέψη να βάλουν τον Τζόκερ αντιμέτωπο με τον Μπάτμαν, όπως προστάζει το κόμικ.
Η εστίαση στην ανθρώπινη εκδοχή του χαρακτήρα απαιτούσε μελέτη των ψυχιατρικών δεδομένων που είχαν στη διάθεσή τους οι δημιουργοί ώστε να φέρουν τον πρωταγωνιστή κοντά σε έναν άλλο, αντίστοιχο, θηλυκό Τζόκερ, με τον οποίο θα έδεναν σε μια κοινή τρέλα. Από αυτή την ιδέα προέκυψε και ο τίτλος «Folie à Deux», που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο σύνδρομο που μοιράζεται ο ψυχιατρικά ασθενής με άλλους. Για τον Αρθουρ-Τζόκερ το μοιραίο αυτό συμπλήρωμα στην τρέλα θα βρεθεί στο πρόσωπο της παρανοϊκής Χάρλεϊ Κουίν, μια θαυμάστριά του που θα ξυπνήσει όλα τα ένστικτα του Τζόκερ που φαίνονταν να έχουν καταπολεμηθεί μέσα στη φυλακή.
Τι βλέπουμε στην ταινία
Η ταινία που παίζεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους ξεκινάει δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του παρουσιαστή Μάρεϊ Φράνκλιν (Ρόμπερτ Ντε Νίρο) ζωντανά στον αέρα, παρουσιάζοντας τη δολοφονική δράση του Τζόκερ. Η έντονη αντιπαράθεση με τα media, που αναπαράγουν τα κλισέ γύρω από την εγκληματικότητα, η κανονικοποίηση του κακού και η κριτική στην ανάγκη του κόσμου να καταδικάσει ή να ταυτιστεί με τον Τζόκερ ξεχωρίζουν ως στοιχεία της «Τρέλας για δύο».
Ενδεχομένως το μαζικό κοινό, που είχε ταυτιστεί με την επαναστατική διάθεση του χαρακτήρα απέναντι στην κοινωνική αδικία, να απογοητευτεί από την πιο στοχαστική συνέχεια: ο Αρθουρ δεν θέλει να ικανοποιήσει τον κόσμο που περιμένει έξω από τα δικαστήρια επευφημώντας τον και ταυτίζοντάς τον με τον Τζόκερ.
Κάτι τέτοιο περίμενε, όμως, και η συμπρωταγωνίστριά του, η Χάρλεϊ, την οποία ερμηνεύει η Lady Gaga, καθώς στα μάτια της ο Αρθουρ είναι απλώς ο εξεγερμένος Τζόκερ και όχι ο τρωτός Αρθουρ. Αυτόν ερωτεύεται και προσπαθεί να παρασύρει στο παραληρηματικό ταξίδι που φτιάχνεται μέσα από ακραίες εικόνες και μουσική. Η θηλυκή εκδοχή του Τζόκερ λειτουργεί στο μυαλό του ως μούσα όταν δείχνει να τον βοηθάει να κατασκευάσει έναν ονειρικό κόσμο πάνω στα συντρίμμια. Σάμπως η μουσική να πυροδοτεί την πραγματική φλόγα που καίει μέσα του, σε αντίθεση με τις φωτιές που αρέσκεται να βάζει η πυρομανής φίλη του.
Αλλά πόσο ειρωνικά ακούγονται όλα αυτά τα φωτεινά κομμάτια, βγαλμένα από ένα παλιό τζουκμπόξ τις εποχές της αποθέωσης του αμερικάνικου ονείρου, στη Γκόθαμ Σίτι και στις σκοτεινές φυλακές, όπου βρίσκεται ο Αρθουρ: από το «Get Happy» μέχρι το «For Once in my Life» και το «That’s Life» έως το «What the World Needs Now is Love».
Κι εκεί που όλοι νομίζαμε ότι ο τίτλος του τελευταίου τραγουδιού δικαιώνεται με το ρομάντζο που διαφαινόταν να ανθεί ανάμεσα στους δύο ακραίους χαρακτήρες, αποδεικνύεται οτι η Χάρλεϊ Κουίν δεν είναι η αληθινή αγάπη, αλλά άλλο ένα κατασκεύασμα μιας φαντασιωτικής πραγματικότητας που κατασκευάζεται από ψεύτικες συνειδήσεις και τα media.
Η πλούσια πυρομανής στην πραγματικότητα δεν συνδέεται με τον Αρθουρ, αλλά με τον Τζόκερ, αυτόν τον κατασκευασμένο αντι-ήρωα, το δικό της εργαλείο εξέγερσης απέναντι στους προνομιούχους γονείς της. Οταν, επομένως, αντιλαμβάνεται ότι δεν θα ακολουθήσει το αίτημά της να μεταμορφωθεί σε εξεγερμένο Τζόκερ, τον εγκαταλείπει.
Οσο, δηλαδή, εκείνος βρίσκεται έγκλειστος στη φυλακή, εκείνη τρέφει τη φαντασίωση ενός ιππότη-τρομοκράτη με τον οποίο θα χτίσουν «νέους κόσμους πάνω στα βουνά». Ολα αυτά είναι που κινεί στη βάση της η ταινία, η οποία αντιστέκεται στη δράση και εμμένει στην κατασκευή χαρακτήρων: για μία ακόμα φορά η ψυχική διαταραχή του Τζόκερ δίνει την αφορμή στον Φίνιξ να χτίσει τη μοναδική ερμηνεία του και στον σκηνοθέτη να ψάξει βαθιά τη συμβαίνει με την ψυχική ασθένεια.
Παίζοντας ανάμεσα στους εσωτερικούς τοίχους μιας διαταραγμένης ψυχής και τους τοίχους της φυλακής, ο Αρθουρ αδυνατεί να βρει οποιοδήποτε σημείο διαφυγής, πέρα από τη λάθος ρωγμή που του ανοίγει ο έρωτας: μόνο που αυτό που θέλει η αγαπημένη του (Gaga) είναι ο επικίνδυνος Τζόκερ που κάνει θανατερά αστεία και σκορπίζει τον θάνατο, και όχι τον εξανθρωπισμένο Αρθουρ που αδυνατεί να ελέγξει ακόμα και τη θλίψη του. Τα τραγούδια που ερμηνεύουν οι δύο ψυχικά ασθενείς εραστές είναι η μόνη βάση που μπορεί να κινητοποιήσει τη σαλεμένη του φαντασία, μέχρι που συνειδητοποιεί ότι από κάτω υπάρχει μόνο το κενό. Οταν ακόμα και ο εαυτός του τον εγκαταλείπει, τραγουδάει μοναδικά το «Ne me quitte pas» – η κορυφαία, ίσως, στιγμή της ταινίας και του Φίνιξ.
O Τζόκερ (Χοακίν Φίνιξ) βρίσκει το θηλυκό alter ego του στη Χάρλεϊ Κουίν (Lady Gaga), μόνο που εκείνη αγαπά τον επαναστάτη Τζόκερ και όχι τον εξανθρωπισμένο Αρθουρ
Ποντάρουν στα Οσκαρ
Γι’ αυτό, εκτός από τα εισιτήρια, τις άπειρες συζητήσεις που ανοίγει η ταινία, οι παραγωγοί μπορούν και πάλι να ποντάρουν στις υποψηφιότητες των Οσκαρ: ο αποστεωμένος Φίνιξ δίνει μαθήματα ερμηνείας, ακόμα και στον τρόπο που υιοθετεί τη χολιγουντιανή αύρα των τραγουδιών μέσα στο σαλεμένο μυαλό του. Το Οσκαρ μουσικής με τη δημιουργική σφραγίδα της Χίλντουρ Γκουντναντότιρ μοιάζει και πάλι σχεδόν βέβαιο, ενώ η φωτογραφία αναδεικνύει με τον ιδανικό τρόπο την ατμοσφαιρική Γκόθαμ Σίτι-Νέα Υόρκη σε μια κινηματογράφηση που παραπέμπει στη δεκαετία του ’80.
Είναι προφανές ότι το υβριδικό είδος του μιούζικαλ-δράματος που υποστηρίζει το «Joker: Τρέλα για δύο» μπορεί να γεννήσει ακόμα περισσότερες υποψηφιότητες που απέκλεισε η πρώτη ανατρεπτική εκδοχή. Ακόμα, λοιπόν, και αν οι φανατικοί της πρώτης βερσιόν απογοητευτούν με τις πολλαπλές αναγνώσεις και προβληματισμούς που προκαλεί το δεύτερο για την κοινωνία του σήμερα, από τα media μέχρι την προβολή του καλού και του κακού, το σίγουρο είναι ότι με τον Τζόκερ θα ασχολούμαστε και πάλι για πολύ καιρό.
Η μεγάλη επένδυση
$1 δισ. εισπράξεις είχε η επιτυχία του «Τζόκερ» το 2019
$200 εκατ. κόστισε η συνέχεια «Joker: Τρέλα για δύο»
$20 εκατ. λέγεται ότι πήρε ο Χοακίν Φίνιξ για να επαναλάβει τη δόξα της πρώτης βερσιόν
$12 εκατ. η αμοιβή της Lady Gaga για να υποδυθεί τη Χάρλεϊ Κουίν.
Diddy: Οι εισαγγελείς κατέσχεσαν 100 συσκευές με αποδεικτικό υλικό εναντίον του ράπερ