Το Σπήλαιο των Πετραλώνων, η πρωιμότερη αρχαιολογική θέση στη χώρα μας και μία από τις παλαιότερες της Ευρώπης, είναι από τα σημαντικότερα μνημεία της φύσης με ανθρώπινη κατοίκηση στον ελλαδικό χώρο και παρέχει ευρύτερη πληροφόρηση στο κοινό για θέματα όπως η καταγωγή και εξέλιξη του Ανθρώπου, η Παλαιολιθική Εποχή, ο τρόπος ζωής των παλαιολιθικών ανθρώπων, η κατεργασία του λίθου, το κλίμα, το περιβάλλον, οι μεταβολές του τοπίου και η πανίδα στην Εποχή των Παγετώνων. Στο εσωτερικό του βρέθηκε το γνωστό ανθρώπινο κρανίο, το αρχαιότερο ανθρώπινο λείψανο στον ελλαδικό χώρο και πολλά κατάλοιπα της Παλαιολιθικής Εποχής η ηλικία των οποίων φθάνει το μισό εκατομμύριο χρόνια.
Οι εργασίες στο Μουσείο ξεκίνησαν το 2020, και περιέλαβαν αποκατάσταση του κελύφους του, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των υποδομών των εκθεσιακών χώρων και του εξοπλισμού του, συντήρηση και αρχαιολογική τεκμηρίωση των εκθεμάτων, δημιουργία και προβολή πληροφοριακού υλικού. Παράλληλα, εξασφαλίστηκε η απρόσκοπτη πρόσβαση των ΑμεΑ και των εμποδιζομένων ατόμων στο Σπήλαιο και από κει στο Μουσείο και την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, η οποία αναβαθμίστηκε με τη χρήση και την ανάπτυξη καινοτόμων μηχανισμών περιήγησης και διαδραστικής εμπειρίας.
Στη νέα έκθεση παρουσιάζονται τα στοιχεία που έχουν προκύψει από την πολύχρονη έρευνα, καθώς και αυτά που προήλθαν από τις πρόσφατες έρευνες στο Σπήλαιο. Παράλληλα με την ανάδειξη των συλλογών του Μουσείου, οι παρεμβάσεις στόχευαν, ώστε το Μουσείο να ανταποκρίνεται στα κριτήρια της Πιστοποίησης Μουσείων του ΥΠΠΟ. Η ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας και εργαστηρίου ανοικτής θέασης για την ανάδειξη, τεκμηρίωση και συντήρηση του Σπηλαίου των Πετραλώνων, προωθούν την ανάπτυξη καινοτομικών μηχανισμών περιήγησης στο Σπήλαιο και το Μουσείο Πετραλώνων με σκοπό τη βιωματική και διαδραστική εμπειρία του επισκέπτη, μέσα από τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας.
Η υπουργός Πολιτισμού κατά την επίσκεψή της στο αποκατεστημένο Μουσείων Πετραλώνων
«Το έργο αυτό που ξεπερνά τα 2.500.000 ευρώ, υλοποιήθηκε από το ΥΠΠΟ με πόρους του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020 και του Ταμείου Ανάκαμψης, δια της αρμόδιας Εφορείας Σπηλαιολογίας. Αφορά συνολικά στη συντήρηση και την αποκατάσταση του σπηλαίου και την αναβάθμιση των υποδομών του Μουσείου, τα έργα προσβασιμότητας, και της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων, αποδίδοντας στο Δήμο Νέας Προποντίδας και την ευρύτερη περιοχή ένα πολύ σημαντικό πολιτιστικό πόρο, ένα σημαίνον πολιτιστικό τοπόσημο της Χαλκιδικής» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την επίσκεψή της, και πρόσθεσε με νόημα: «Κάθε έργο πολιτισμού προσελκύει επενδύσεις που έχουν σχέση κυρίως με τον τουρισμό. Ο αριθμός των επισκεπτών του Σπηλαίου, στους λίγους αυτούς μήνες επαναλειτουργίας του, είναι ενδεικτικός του οικονομικού και αναπτυξιακού αποτυπώματος στα Πετράλωνα και την ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής. Από τον Μάρτιο έως το Νοέμβριο 2024 το Σπήλαιο και το Μουσείο έχουν ήδη καταγράψει 77.500 επισκέπτες. Η συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τους φορείς είναι εξαιρετική και για αυτό φθάσαμε σε αυτό το πολύ καλό αποτέλεσμα».