Για όλους όσοι βρεθήκαμε για ένα ολόκληρο τριήμερο, από την Παρασκευή 26 Μαίου έως τις 28 Μαΐου στους διαφορετικούς χώρους των εκδηλώσεων από το Ωδείο Αθηνών, το ΚΠΙΣΝ, το ΕΜΣΤ, το Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς και το Μέγαρο Μουσικής, ήταν πραγματικά εμπειρία, έως και παράδοξη μυσταγωγία, να μαθαίνουμε από ονόματα πρώτης γραμμής για το πώς ακριβώς ασκούν την τέχνη τους, τα μυστικά του metier και τις αγωνίες τους-και κυρίως να αντιλαμβανόμαστε ότι η μάθηση είναι μια ανεξάντλητη διαδικασία που δεν τελειώνει ποτέ. Επιπλέον, στα διαλείμματα των συζητήσεων/περφόρμανς/ειδικών εκδηλώσεων και συναυλιών, μπροστά από τις ωραίες καντίνες που στήνονταν επί τούτου, όπως αυτή έξω από το Μουσείο Μπενάκη ένα ωραίο μεσημέρι, λίγο μετά τη συζήτηση με τον Δημήτρη Παπαιωάννου με την βραβευμένη σκηνοθέτιδα Τζούλι Τέιμορ-δημουργό της Φρίντα και του Liong King αλλά και τη Μπερναντίν Εβαρίστο που έχει γίνει το απόλυτο αντικείμενο συζητήσεων στον λογοτεχνικό κόσμο ειδικά μετά τη μετάφραση στα ελληνικά του βιβλίου της “Κορίτσι, γυναίκα, άλλο” (Gutenberg), μπορούσαμε να βιώνουμε το ασύλληπτο βλέποντας όλους αυτούς να κάθονται δίπλα μας και να συζητούν κάτω από τον αθηναϊκό ήλιο, σχετικά με όλα όσα είχαν δει και ακούσει.
Μου φαινόταν παράδοξο έως και απίστευτο να βλέπω να συνευρίσκονται στον ίδιο χώρο τρώγοντας το μπέργκερ τους και πίνοντας τη μπύρα τους κορυφαία ονόματα όπως ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Μπομπ Ουίλσον, ο βραβευμένος αρχιτέκτων Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ ή ο νούμερο ένα δημιουργός στο θέατρο και τα εικαστικά Γουίλιαμ Κέντριτζ αλλά και ο σκηνοθέτης Ρομπέρ Λεπάζ, του οποίου τις παραστάσεις που έχω δει στη “Στέγη” του Ιδρύματος Ωνάση, δεν θα τις ξεχάσω ποτέ.
Ποιος να το πίστευε ότι στους δροσερούς κήπους του Ωδείου, ακριβώς την προηγούμενη μέρα, πίνοντας λεμονάδα με μέντα θα έπεφτα πάνω στην Φιλίντα Λόιντ, δηλαδή την απίστευτη σκηνοθέτιδα του Mamma Mia, του βασιλικού θέατρου της Αγγλίας, της γυναίκας που σκηνοθέτησε με απίστευτη πειστικότητα τη Μέριλ Στριπ στον αξέχαστο ρόλο της Μάργκαρετ Θάτσερ στην ομώνυμη ταινία; Για να μη μιλήσω για τον Αλφόνσο Κουαρόν, που τον είδα να βγαίνει από την αίθουσα καθώς κρατούσα τον καφέ μου στο μπαρ του Ωδείου και νόμιζα ότι θα μου πέσει από τα χέρια. Τόσα ονόματα μαζεμένα στην Αθήνα, τόσοι καταξιωμένοι δημιουργοί διεθνούς ακτινοβολίας, ήταν κάτι αδύνατον να το πιστέψεις. Με ανάλαφρη διάθεση, έτοιμοι να συνομιλήσουν μαζί σου, έχοντας κάτι να καταθέσουν για αυτή την πόλη που γέννησε τη σοφία σε χώρους που αποδεικνύουν τον μοντέρνο χαρακτήρα της.
Άλλωστε, αυτό ήταν που ακούστηκε ως απάντηση όταν κάποια κυρία ρώτησε τη διπλανή της, σε κάποιο από τα διαλείμματα, για ποιον λόγο επελέγη η Αθήνα για τις σημαίνουσες αυτές εορταστικές εκδηλώσεις των 20 χρόνων του mentoring της Rolex: “Μα γιατί αυτό ακριβώς έκανε ο Σωκράτης και μάλιστα σε αυτή την πόλη”, ήταν η αποστομωτική απάντηση που έδωσε η άγνωστη κυρία, κάτι που είχε προηγουμένως επισημάνει η ίδια η διευθύντρια του προγράμματος Ρεμπέκα Ίρβιν. Ακόμα και η ίδια η λέξη mentoring -και όχι μόνο η διαδικασία που σίγουρα έχει άμεση σχέση με τη σωκρατική διαλεκτική- έχει αρχαιοελληνικές ρίζες και αφορά τον σοφό γέροντα με το ίδιο όνομα -Μέντωρ- τη μορφή του οποίου έπαιρνε η θεά Αθηνά στην Οδύσσεια, κάθε φορά που ήθελε να συμβουλεύσει κάποιον. Η έννοια αυτή της εποικοδομητικής συμβουλευτικής, της διδασκαλίας είναι η λογική αυτών των πρωτότυπων συζεύξεων ανάμεσα σε καταξιωμένους δημιουργούς και τους ανερχόμενους δημιουργούς-προστατευόμενους τους, το οποίο προωθεί, είκοσι χρόνια τώρα, η Rolex.
Στα πλαίσια, μάλιστα, των συζητήσεων ακούστηκαν πολλά και ενδιαφέροντα γύρω από το θέμα, για το αρχικό τρακ που είχαν να αντιμετωπίσουν οι λεγόμενοι “μαθητές”, όπως αυτό που ένιωσε όταν συνάντησε για πρώτη φορά ο Τσεντάνγια Ταμάνι, στην κουζίνα του, τον σπουδαίο κινηματογραφικό δημιουργό και μέντορα του Αλφόνσο Κουαρόν: “Στην Ινδία δεν πιστεύουμε ότι διδάσκει ο δάσκαλος αλλά ότι ο μαθητής εμπνέει τη γνώση. Αυτό ήταν σημαντικό για μένα και με βοήθησε να αντιμετωπίσω τις δυσκολίες” ομολόγησε ο Ταμάνι. Ωστόσο ο ίδιος αποκάλυψε πως ο Μεξικανός δημιουργός, με τον οποίο δούλεψε κατά τα γυρίσματα του “Roma” τον βοήθησε να ξεπεράσει την αμηχανία του και τον έβαλε βαθιά “στο δικό του κόσμο, για την ακρίβεια με έμαθε πως να εμπλέκομαι σε αυτόν με τον ιδανικότερο τρόπο” κατέληξε ο διδάσκων-μαθητής.
Επρόκειτο για μια από τις άπειρες “συνευρέσεις” που (απ)έδειξαν ότι η διδασκαλία είναι μια ισότιμη διαδικασία που αφορά και, εν τέλει, ωφελεί και τους δυο. Το ίδιο ακούσαμε από τον καταξιωμένο πλέον φωτογράφο, εικαστικό και σκηνοθέτη Σάμι Μπαλόζι, από το Κογκό, του οποίου το έργο και η φήμη έχει καταφέρει πλέον να φτάσει ακόμα και να ξεπεράσει αυτή του Δανο-Ισλανδού εικαστικού Όλαφουρ Ελίασον-ιδού μια απόδειξη ότι το πρόγραμμα της Rolex όχι μόνο επιτυγχάνει αλλά ξεπερνά το σκοπό του. Ήταν, άλλωστε, πρώτος ο Ελίασον που είχε μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για τον “ protégé” του εξαίροντας το έργο του. Αντίστοιχα καλά λόγια είχε πει, στο παρελθόν, ο σπουδαίος Νομπελίστας, Μάριο Βάργκας Γιόσα για τον μαθητή του Αντόνιο Γκαρσία Άνχελ, έναν κολομβιανό συγγραφέα που έχει εκδώσει πλέον πάνω από δώδεκα βιβλία και έχει υπάρξει μέλος του σπουδαίου κινήματος Bogota39. Οι λογοτεχνικές φωνές που ακούστηκαν στο φεστιβάλ ήταν σπουδαίες και όλοι μας θα θυμόμαστε την ομιλία, την Κυριακή το πρωί, ανάμεσα στον Καναδό, Ιρλανδικής καταγωγής Κόλιν Μπάρετ και τον βραβευμένο με Μπούκερ συγγραφέα Κολμ Τόιμπιν για τις ρίζες, την καταγωγή, τον θρίαμβο της γλώσσας και την τελετουργία του πένθους, στο Ωδείο αμέσως μετά την αποκάλυψη του σεναρίου που είχε γράψει ο Μπάρετ με την Αν Μαρί Τζάσερ με τη συμβολή Ελλήνων δημιουργών.
Το καλό είναι ότι αυτή η ανάμειξη των τεχνών αλλά και των ονομάτων που φάνηκε να ξεδιπλώνεται μπροστά μας αποκαλύπτοντας την όμορφη δυναμική που έχει η δημιουργική διαδικασία καθώς δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια, είχε έναν κοινό στόχο: την υψηλή αισθητική και την κατάθεση ενός οράματος. Η λογική της μαθητείας ξεπερνά, ως εκ τούτου, την καθαυτό διαδικασία και δείχνει να φωτίζει με τον καλύτερο τρόπο την αξία του κλασικού, της γνώσης και της σοφίας που ακόμα και όταν μπολιάζεται με την πρωτοτυπία διατηρεί τον αρχέγονο, ουσιαστικό χαρακτήρα της. Περίπου, δηλαδή, σαν τη Rolex που διατηρεί ένα όνομα αναλλοίωτο στον χρόνο. Ως εκ τούτου δεν νιώθαμε έκπληξη όταν είδαμε την μουσικο-εικαστική περφόρμανς {+} v. 0.8: Bolero με μέντορα την Τζένιφερ Τίπτον να δουλεύει με κάθε λεπτομέρεια του ήχου ακόμα και με την ίδια την αναπνοή υπό την υποβλητική μουσική του Ραβέλ, στον χώρο του Ωδείου το Σάββατο και μάλιστα σε διπλή περφόρμανς. Αντίστοιχης αισθητικής και ανοιχτής εμβέλειας ήταν και η περφόρμανς “Artemis: Fountain” που συνέθεσε η Ιαπωνο-Περουβιανή Πάουτσι Σασάκι ερμηνευμένη από την ίδια με τη συνοδεία χορωδίας με το όνομα Chores-δεν είναι τυχαίο ότι είχε ως μέντορα τον ατμοσφαιρικό μινιμαλιστή Φίλιπ Γκλας. Η σύνθεσή της έδενε τόσο αρμονικά με τα χορογραφημένα συντριβάνια του Νιάρχος που δεν ήξερες αν υπήρχε εκεί ως μέρος του τοπίου. Η συμβολή του ηχοτοπίου, μια εικαστική διάσταση που παραμένει άγνωστη στην Ελλάδα, αλλά και της ίδιας της μουσικής σε αυτό το φεστιβάλ παρουσιάστηκε με τρόπο ιδανικό και άκρως πρωτότυπο.
Το πολυσύνθετο σκηνικό που στόχο είχε να τιμήσει το αξιακό σχήμα του mentoring, αποκαλύφθηκε με τον καλύτερο τρόπο κατά τη μεγάλη επίσημη τελετή-Gala της Rolex, που έφερε στηn σκηνή ονόματα που έχουν γράψει με κεφαλαία και χρυσά γράμματα ιστορία στον δικό τους χώρο: από τον σπουδαίο Μπομπ Γουίλσον, ο οποίος έσπευσε να πει δυο λόγια, αλλά και τη χορογράφο Κρίσταλ Πάιτ, η οποία εμφανίστηκε πριν από την χορογραφία της Σενεγαλέζας προστατευόμενης της Χούντια Τουρέ. Πανταχού παρών-εννοείται και επί σκηνής-ο αρχιτέκτων Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ, ο οποίος εκτός από το ότι πρόσφατα κέρδισε το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker 2023, έχει αναλάβει την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού μας Μουσείου, ένα φιλόδοξο σχέδιο που στόχο έχει να αλλάξει την όψη του κέντρου της πόλης. Από τον βοηθό του, μάλιστα, σε ένα από τα διαλείμματα απολαμβάνοντας νοστιμότατο ψάρι και γευστικότατο κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ, μάθαμε ότι ο σπουδαίος Αρχιτέκτων έχει πολλά σχέδια στα σκαριά, όπως την αναμόρφωση των γραφείων και κτηρίων του LSE έως τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του νέου κτηρίου της Rolex στη Νέα Υόρκη. Για να μη μιλήσουμε για τον θρυλικό και αξεπέραστο τραγουδοποιό Ζιλμπέρτο Ζιλ, ο οποίος έκανε ειδική εμφάνιση μαζί με την προστατευόμενη του Ντίνα Ελβεντίντι. Σημαντική η συμβολή της όμορφης Μαρίας Ναυπλιώτου στην παρουσίαση της εκδήλωσης στα αγγλικά η οποία έφερε μοναδικά εις πέρας αυτή τη δύσκολη αποστολή αλλά και της ορχήστρας El Sistema Greece Youth Orcestra που επαιξε, μαζί με μουσικούς της ορχήστρες νέων Camerata Junior του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής και Underground Youth Orchestra το διάσημο λιντ του Φραντς Σούμπερτ “An Die Musik”, σε διεύθυνση Ζοζέφ Καμπαλέ-Ντομενεχ με την αδαμάντινη φωνή της μεσόφωνου Σούζαν Πλατς.
Η πιο συγκινητική, ωστόσο, πράξη έμεινε για το τέλος του ειδικού Gala, όπου ουσιαστικά ο γενικός CEO της εταιρείας Ζαν-Φρεντερίκ Νταφούρ αποχαιρετούσε οριστικά τη Ρεμπέρκα Ίρβιν, επικεφαλής της Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative, η οποία ήταν ουσιαστικά αυτή που συνέλαβε αυτό το πρόγραμμα, το οποίο αποσκοπούσε στο πνεύμα και όχι στην ύλη, στην άνθιση όλων αυτών των ταλέντων ανά τον κόσμο που υπό τη σκέπη της Rolex είδαν το όραμα τους να λαμβάνει σάρκα και οστά λαμβάνοντας ένα τεράστιο μάθημα από τους πιο καταξιωμένους, στο είδος τους, καλλιτέχνες και μέντορες. Η υψηλή ποιότητα του φεστιβάλ, η προσεγμένη στη λεπτομέρεια σκηνική παρουσία όλων των συντελεστών ήταν απτή απόδειξη ότι για την εταιρεία η σημασία στη λεπτομέρεια είναι σαν την πινελιά του καλλιτέχνη στο μεγάλο του έργο, σαν τη μικρή ηχητική αναπνοή που κάνει κάθε μεγάλη σύνθεση σπουδαία. Αλλά το καλύτερο και το σημαντικότερο όλων είναι το ανθρώπινο στοιχείο, που διατρέχει ακριβώς αυτή τη λογική του mentoring και δεν μπορεί να το υποκαταστήσει καμία τεχνολογία του μέλλοντος και καμία τεχνητή νοημοσύνη, ακριβώς δηλαδή σαν τα καλαίσθητα, κλασικά ρολόγια της Rolex.
Αντίπαρος: Έφυγε ο Μπάρακ Ομπάμα συνοδεία περιπολικών και θωρακισμένων οχημάτων – Δείτε βίντεο
—————-
Οδηγός εκλογών 2023: Πώς ψηφίζω – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls.
Αποτελέσματα εκλογών 2023: Δείτε LIVE μέσω διαδραστικού χάρτη όλα τα αποτελέσματα της επικράτειας