15 χρόνια μετρούν οι ΕΚΜΕΚ, μπορείς να θυμηθείς δύο, τρεις πολύ δυνατές στιγμές που σας έδωσαν δύναμη για τη συνέχεια;
Την πρώτη φορά που είδα ανθρώπους να τραγουδούν τα τραγούδια μας σκέφτηκα ενστικτωδώς πως ό,τι βίωσα για να γράψω αυτούς τους στίχους, το έχουν βιώσει και αυτοί από κάτω. Άρα, δεν είμαι μόνος. Ανήκω κάπου κι εγώ. Αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά και είπα οκ, χαλάλι όλη η κούραση και οι δυσκολίες. Μια άλλη δυνατή στιγμή ήταν η πρώτη φορά που ανεβήκαμε σε μεγάλη σκηνή. Μερικές φορές η ένταση εκεί είναι τόσο μεγάλη που νιώθεις πως ακόμη κι η σκέψη σου ακούγεται από τα ηχεία. Πολύ έντονο συναίσθημα. Τέλος, μία σημαντική στιγμή για εμένα ήρθε όταν αποδέχτηκα πως θα υπάρχουν φορές που τα πράγματα δεν θα πηγαίνουν όσο καλά θα ήθελα, και αυτό είναι εντάξει. Ήταν πολύ καθοριστικό, γιατί όταν ξεκινήσαμε δε μπορούσα να διανοηθώ καμία αποτυχία.
Πώς θα περιέγραφες τη μουσική σας ταυτότητα; Σας άγχωσαν, σας προβλημάτισαν ποτέ οι ταμπέλες;
Θεωρώ πως αυτό που κάνουμε είναι “ελληνικό τραγούδι”. Οι ρίζες μας είναι σε αυτά που ήρθαν και το βλέμμα μας σε αυτά που θα έρθουν. Οι ταμπέλες δεν μου αρέσουν καθόλου, ιδίως όταν υπονοούν πως κάποιος είδος είναι ανώτερο από τα άλλα. Πιστεύω ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να φτιάχνουμε τη μουσική μας, και όποιο κοινό έρθει κοντά, αυτό είναι το κοινό μας.
Όλα όσα ονειρευόσασταν στο ξεκίνημα σας, τα είδατε να πραγματοποιούνται;
Όχι, αλλά αυτή είναι η ομορφιά των ονείρων. Δεν σταματάνε ποτέ, γιατί μόλις σβήσει ή πραγματοποιηθεί ένα όνειρο, γεννιέται αμέσως το επόμενο. Η διαφορά είναι πως δεν αγχώνομαι πια, έχω μέσα μου μία ηρεμία. Πάντως, τα πιο όμορφα όνειρα είναι αυτά που δεν κάναμε ακόμη.
Ως τραγουδοποιός τι σε παιδεύει περισσότερο ο στίχος, η σύνθεση, η ερμηνεία;
Αυτό που αγάπησα από την αρχή και αγαπώ ακόμη περισσότερο είναι ο στίχος. Με παίδευε πάντα πιο πολύ από την μουσική, που για κάποιο λόγο μου έβγαινε αβίαστα, αλλά δεν μου έλεγε κάτι. Η ερμηνεία, από την άλλη, είναι σε μεγάλο βαθμό αποφασισμένη ήδη από τη φωνή που σου έχει δοθεί. Ο στίχος όμως είναι ένα ολόκληρο σύμπαν πιθανοτήτων. Εγώ καλός στιχουργός ήθελα πάντα να γίνω. Πιστεύω ότι οι λέξεις φέρουν μεγαλύτερο βάρος και ότι ο στίχος είναι αυτό που φτάνει πιο βαθιά στην ψυχή μας για να τη μαλακώσει. Γιατί τα τραγούδια είναι βάλσαμο.
Από τον «Βασιλιά της μοναξιάς» πήγατε στο «Η αγάπη σε βρίσκει». Τι άλλαξε;
Όταν έγραφα τον “Βασιλιά της μοναξιάς” το βίωνα και το αισθανόμουν, όπως και τώρα που έγραψα ότι “Η αγάπη σε βρίσκει”. Ο χρόνος είναι μεγάλος και σε πηγαίνει όπου θέλει αυτός. Παρ’ όλα αυτά ακόμη πιστεύω πως αν κάτι κάνει τον άνθρωπο καλύτερο είναι οι στιγμές με τον εαυτό του. Εκεί βλέπει τον καθρέφτη και την αλήθεια του. Τα περισσότερα τραγούδια τη φοβούνται τη μοναξιά, αλλά εγώ διαφωνώ. Η μοναξιά είναι παρεξηγημένη.
Τι σας κάνει να ξεχωρίζετε στις συναυλίες; Ποια η εμπειρία σου από τα live σε όλη την Ελλάδα;
Η σκηνή για εμένα είναι ένα μέρος όπου αισθάνομαι ασφαλής, αλλά ταυτόχρονα ένα μέρος όπου ο χρόνος κυλάει διαφορετικά. Σαν να μπαίνεις σε ένα σύμπαν χωρίς χρόνο. Και όλως παραδόξως, ενώ παλαιότερα δεν είχα καθόλου άγχος, τα τελευταία χρόνια άρχισα να έχω, γιατί κατάλαβα την σημαντικότητα που έχει όλο αυτό στη ζωή μου. Κατάλαβα από την αρχή πόσο αγαπάω αυτό που κάνω αλλά και πόσο σημαντικό είναι οι άνθρωποι που είναι εκεί να ζήσουν αυτό που ονειρεύτηκαν ότι θα ζήσουν. Επίσης, ενώ κάνουμε καθαρά ελληνικό τραγούδι, πιστεύω πως έχουμε καταφέρει να δέσουμε καλαίσθητα πολλά διαφορετικά ρεπερτόρια και πολλές διαφορετικές εποχές μεταξύ τους, και το κοινό το αναγνωρίζει, ακόμη κι όταν δεν το καταλαβαίνει συνειδητά. Αυτή η ευχαρίστηση ανοίγει τον δρόμο για να γίνει κάθε συναυλία μας στο τέλος ένα μεγάλο γλέντι. Κάθε πόλη στην Ελλάδα έχει δικό της χαρακτήρα και το βλέπεις στο κοινό. Πολλές φορές χρειάζεται να προσαρμοστείς εκείνη τη στιγμή.
