«Απορρίπτεται» του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω στο Θέατρο Σημείο

– Eγώ είμαι η προσδοκία, εσείς η απογοήτευση

– Τι νόημα έχει να λέει ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα;

Ένα ξενοδοχείο, μια καλοκαιρινή νύχτα, ένα φεγγαρόλουστο λιμάνι και δύο ζευγάρια συζύγων ερωτευμένα σφόδρα μεταξύ τους, μπλέκονται σε ένα παιχνίδι ερωτικής ανταλλαγής. Ο κος Τζούνο πολιορκεί την κα Λαν, ο κος Λαν διεκδικεί την κα Τζούνο, ενώ και οι δύο κυρίες φαίνονται διαθέσιμες. Την ίδια στιγμή όλοι δηλώνουν την αφοσίωσή τους στους συντρόφους τους. Είναι τελικά τόσο ερωτευμένοι μεταξύ τους; Ή μήπως, αυτό το παιχνίδι απιστίας και πειραματισμού προς κάθε φύλο μετατρέπεται σε θεμέλιο λίθο αναζωογόνησης της συζυγικής αρμονίας τους;

Ο νομπελίστας δραματουργός Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω, από το μακρινό 1912 γράφει το θεατρικό μονόπρακτο «Απορρίπτεται» (Overruled) με τρόπο διορατικό, φέρνοντας στο προσκήνιο μια θεματολογία που παραμένει ταμπού ακόμα και μέχρι τις μέρες μας: ο έρωτας και ο γάμος και οι κοινωνικές συμβάσεις που τους διέπουν.

Ο Τάσος Πυργιέρης, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα αυτό το υλικό μεταπλάθοντας το σε μια φαρσοκωμωδία-μινιατούρα, όπου μέσα από πιπεράτους διαλόγους, λεπτεπίλεπτο χιούμορ, διαυγές πνεύμα και μυστηριώδη ατμόσφαιρα, λέξεις όπως αρχές, ηθική, διαγωγή, καθήκον, αντιπαραβάλλονται με λέξεις όπως αμαρτίες, σφάλματα και τιμωρίες. Το «τι πρέπει» δίνει τη θέση του στο «τι συμβαίνει» μέσα από το μικροσκόπιο του «τι θέλω». Και οι ανθρώπινες σχέσεις αποκαλύπτονται μέσα από συγκρούσεις, διλήμματα, επιθυμίες και αντιστάσεις σε κοινωνικά όρια και αποκλεισμούς.

Ο Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω υψώνει έναν καθρέφτη απέναντι στην ανθρώπινη φύση και με το δικό του πνευματώδη τρόπο μας δείχνει ότι η αλήθεια της επιθυμίας είναι ευτυχέστερη από το ψέμα της ευπρέπειας. Και γελώντας μας κλείνει το μάτι και δηλώνει κατηγορηματικά «…είμαστε άνθρωποι και τελειώνουμε».

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Το «Απορρίπτεται» του κορυφαίου Ιρλανδού δραματουργού Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω είναι ένα σύντομο αλλά πυκνό κωμικό θεατρικό έργο, που αγγίζει βαθιά ηθικά ζητήματα, παρόλο που στην επιφάνεια του παρουσιάζεται ως μια ανάλαφρη φάρσα. Στον πυρήνα του, το έργο εξετάζει την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, την έννοια της ηθικής και τη σύγκρουση μεταξύ κοινωνικών συμβάσεων και ατομικών επιθυμιών. Διαβάζοντας το θεώρησα πως είναι μια καυστική και ευφυής κωμωδία, από αυτές που μου αρέσουν να σκηνοθετώ, περνώντας ευχάριστα στις δοκιμές, αλλά και πάντα με τη σκέψη μου στους θεατές να απολαύσουν μιάμιση ώρα ευφρόσυνης ψυχαγωγίας.

Όταν ξεκίνησαν οι δοκιμές άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως πρόκειται για ένα από τα πιο διασκεδαστικά, αλλά και φιλοσοφικά έργα του Μπέρναρντ Σω. Μέσα από το καυστικό χιούμορ και την ειρωνεία ο συγγραφέας μας προσκαλεί να ανατρέψουμε όλες τις απόψεις που έχουμε για την αγάπη, τον έρωτα, τη φιλία και την ηθική μας υπόσταση απέναντι στους άλλους. Όλα αυτά λοιπόν έπρεπε να ενσωματωθούν στη σκηνοθετική μου ανάγνωση. Ήθελα να κρατήσω μια ισορροπία ανάμεσα στην διασκεδαστική και επίπλαστη επιφάνεια και στις βαθύτερες αλήθειες, που είναι κρυμμένες σε αυτό το θεατρικό έργο. Επιθυμία μου με αυτή την παράσταση είναι οι θεατές να γελάσουν, να ταυτιστούν με κάποιον από τους χαρακτήρες και ίσως να καταφέρουν να δουν και τις δικές τους ερωτικές σχέσεις μέσα από ένα νέο πρίσμα.

Οι χαρακτήρες του έργου είναι γεμάτοι αντιφάσεις και ανθρώπινες αδυναμίες και αντικατοπτρίζουν την ανάγκη μας για ειλικρίνεια, κατανόηση και αποδοχή της ανθρώπινης φύσης. Ήταν μια περίπλοκη αλλά και δημιουργική διαδικασία να καταφέρουμε με τους συναδέλφους μου ηθοποιούς να συναντηθούμε σε έναν κοινό τόπο και να αποδώσουμε αυτούς τους χαρακτήρες.

Επίσης για μένα είναι μια ιδιαίτερη στιγμή, ότι επιστρέφω ως σκηνοθέτης της παράστασης «Απορρίπτεται» του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω στο θέατρο «Σημείο», από όπου ξεκίνησα, συμμετέχοντας στην παράσταση «Το σπίτι με τα δώρα» του Αντώνη και Κωνστ. Κούφαλη σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή.

Εύχομαι το κοινό να αγαπήσει τους ήρωες αυτού του θεατρικού έργου και τις αδυναμίες τους, όπως τους αγαπήσαμε κι εμείς κατά τη διάρκεια των προβών. Παρακολουθώντας το «Απορρίπτεται» με ανοιχτό μυαλό και καρδιά, ευελπιστώ πως οι θεατές θα φεύγουν με ένα χαμόγελο και μια μικρή σπίθα προβληματισμού για το πως αντιλαμβανόμαστε τις ανθρώπινες σχέσεις.

Τάσος Πυργιέρης

Συντελεστές

Μετάφραση | Μεταφραστική Ομάδα του ΕΚΕΜΕΛ

Επίβλεψη Μετάφρασης| Χριστίνα Μπάμπου – Παγκουρέλη

Σκηνοθεσία | Τάσος Πυργιέρης

Σκηνικά/ Κοστούμια |Αλεξία Θεοδωράκη

Σχεδιασμός φωτισμών | Στέβη Κουτσοθανάση

Μουσική Επιμέλεια | Τάσος Πυργιέρης

Βοηθός σκηνοθέτη | Σοφία Καστρησίου

Ειδικές κατασκευές| Βασιλική Τσιλιγκρού

Οργάνωση Παραγωγής | Νίκος Τσαούσης

Διεύθυνση Παραγωγής | Άννα Κουρελά