Λίγες ημέρες νωρίτερα κάποιος μέσα από την παραγωγή είχε παραδώσει κρυφά στον Μητροπολίτη, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε, το σενάριο της ταινίας το οποίο παρουσίαζε, με έναν τρόπο βαθιά ανθρώπινο και ποιητικό το δράμα της μεταναστευτικής κρίσης, με φόντο δύο γειτονικές χώρες, την Ελλάδα και την Αλβανία. Διέγραψε μάλιστα και μια εξαιρετικά καλή διεθνή πορεία καθώς προβλήθηκε στο φεστιβάλ των Καννών και στο Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.
Σκηνή από την ταινία
Η υπόθεση έχει ως εξής: Ένας δημοσιογράφος, κατά τη διάρκεια ενός ρεπορτάζ στα σύνορα σχετικά με τους εγκλωβισμένους μετανάστες και πρόσφυγες, συναντά έναν ηλικιωμένο που του θυμίζει τον γνωστό πολιτικό που είχε εξαφανιστεί πριν λίγο καιρό από τη δημόσια ζωή. Από εκείνη τη στιγμή επικεντρώνεται στο να ανακαλύψει αν πράγματι τα δύο πρόσωπα ταυτίζονται. Για το σκοπό αυτό τον επισκέπτεται, ενώ ερωτεύεται μια προσφυγοπούλα η οποία όπως ανακαλύπτει πως είναι προστατευόμενη του ηλικιωμένου και πρόκειται να παντρευτεί με κάποιον από την χώρα της άλλης πλευράς του ποταμού. Αδυνατώντας να βγάλει συμπέρασμα αν ο πρόσφυγας είναι ή όχι ο εξαφανισμένος πολιτικός, ο δημοσιογράφος προσκαλεί στην ακριτική κωμόπολη τη γυναίκα του προκειμένου να επιβεβαιώσει ή όχι την υποψία του.
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος στα γυρίσματα της ταινίας
Βέβαια, η υπόθεση δεν επικεντρώνεται στο ερευνητικό κομμάτι αλλά στα αποτελέσματα και τις ανθρώπινες πτυχές της προσφυγιάς, ένα ζήτημα που απασχολεί διαχρονικά την ιστορία. Μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές της ταινίας είναι αυτή της σκηνής του γάμου μεταξύ δύο νέων διαφορετικών εθνικοτήτων ο οποίος γίνεται με τη νύφη και τον γαμπρό να χωρίζονται από ένα ποτάμι. Τη νεαρή νύφη ενσαρκώνει η 14χρονη τότε ηθοποιός Δώρα Χρυσικού στην πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση.
Σκηνή από την ταινία με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, την Δώρα Χρυσικού και τον Γρηγόρη Πατρικαρέα
Οι επιθέσεις
Αμέσως μετά την ανάγνωση του σεναρίου ο Μητροπολίτης Φλωρίνης, αφού εξαπολύει μύδρους, ζητά από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο να διακόψει τα γυρίσματα της ταινίας. Εκείνος φυσικά αρνείται και ο Αυγουστίνος Καντιώτης απειλεί με αφορισμούς. Και πάλι δεν εισακούγεται οπότε αποφασίζει να λάβει πιο δραστικά μέτρα, Ξεσηκώνει μια ομάδα φανατικών θρησκευόμενων – η πλειονότηα των κατοίκων καταδίκασε τις συμπεριφορές αυτές – οι οποίοι βγαίνουν στους δρόμους, σαν μανιασμένος όχλος, κρατώντας μαύρες σημαίες και πλακάτ με τα συνθήματα «αναρχία, ανθελληνισμός, αθεΐα, ακολασία» ενώ οι καμπάνες των εκκλησιών βαρούν πένθιμα και από μεγάφωνα ακούγονται εθνικά εμβατήρια. Ορισμένοι μάλιστα επιχειρούν να επιτεθούν σε συντελεστές της ταινίας. Ένα σκηνικό απολύτως σκοταδιστικό…
Πρωτοφανείς εικόνες θρησκευτικού φανατισμού εκτυλίχθηκαν στη Φλώρινα
Εντέλει ο Καντιώτης αφορίζει επισήμως άπαντες του συντελεστές της ταινίας, στις 16 Δεκεμβρίου του 1990, ισχυριζόμενος, μάλιστα: «Ο αφορισμός δεν είναι εκδήλωσις μίσους και εκδικήσεως, ως θέλουν να τον παραστήσουν εχθροί της Εκκλησίας, αλλά εκδήλωσις αγάπης. Είναι ως μία οδυνηρά χειρουργική επέμβασις προς αποκοπήν σεσηπότος μέλους του ανθρώπινου σώματος, ίνα μη το κακόν ως γάγγραινα μεταδοθεί εις ολόκληρον το σώμα…)
Το κείμενο του αφορισμού
Παρά το σοκ που υπέστησαν από την απροσδόκητη κι αναίτια αυτή επίθεση αλλά με την αμέριστη στήριξη της διεθνούς κινηματογραφικής κοινότητας, με μπροστάρη τον σπουδαίο Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα, ο Αγγελόπουλος και η ομάδα του επέστρεψαν, λίγες ημέρες αργότερα, στη Φλώρινα και ολοκλήρωσαν τα γυρίσματα. Την ώρα που οι φανατικοί θρησκευόμενοι εξέφραζαν τις αποδοκιμασίες τους, απειλώντας, βρίζοντας και εξαπολύοντας απίστευτες κατηγορίες εναντίον του Αγγελόπουλου, πολύ περισσότεροι κάτοικοι της πόλης είχαν παραταχθεί κατά μήκους του ποταμού Σακουλέβα, που αποτελούσε βασικό φυσικό σκηνικό της ταινίας, εκφράζοντας την αμέριστη συμπαράστασή τους.
Ήταν το ίδιο αυτό ποτάμι που ο Μητροπολίτης Φλωρίνης ανακήρυξε καταραμένο και μολυσμένο αρνούμενος να ρίξει σε αυτό τον Τίμιο Σταυρό, κατά την εορτή των Φώτων!
Σπάνιες γαίες: Κοιτάσματα με πρώτες ύλες για κατασκευή μικροτσίπ στην Ελλάδα
Επιμένει ο Τραμπ: Η Γάζα θα παραδοθεί στις ΗΠΑ μετά το τέλος των συγκρούσεων
Αναστασία Κουκά